ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ (θεραπευτικές ιδιότητές )

Από την αρχαιότητα,τα βότανα εκτιμήθηκαν για τις αναλγητικές και θεραπευτικές τους ικανότητες. Σήμερα ένα ποσοστό περίπου 75% των φαρμάκων μας βασίζονται στις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών. Οι κοινωνίες μας, διά μέσου των αιώνων, ανέπτυξαν τις δικές τους παραδόσεις για να καταφέρουν να κατανοήσουν τα φαρμακευτικά φυτά και τις χρήσεις τους. Κάποιες από αυτές τις παραδόσεις και τις ιατρικές πρακτικές μπορεί να μας φαίνονται παράδοξες και μαγικές, ενώ κάποιες άλλες λογικές και ορθολογιστικές, όλες τους όμως είναι προσπάθειες να ξεπεραστούν οι ασθένειες και ο πόνος και στο τέλος-τέλος να βελτιωθεί η ποιότητα της ζωής. Αυτά με λίγα λόγια ορίζουν την βοτανοθεραπεία.

 Oρισμένα βότανα μπορούν να συμβάλουν στην απώλεια βάρους, προσφέροντας μια πρόσθετη ώθηση στο ρυθμό του μεταβολισμού. Aυτό το επιτυγχάνουν χάρη στα ένζυμα και στις βιταμίνες που περιέχουν, τα οποία «ενεργοποιούν» τόσο τα όργανα που επεξεργάζονται το λίπος (π.χ. τη χοληδόχο κύστη, που ρευστοποιεί τα λίπη) όσο και τις απεκκριτικές οδούς του οργανισμού

Από τα αρχαιότατα ακόμη χρόνια ο άνθρωπος στο φυτικό βασίλειο ζήτησε την ανακούφιση των πόνων του ή την θεραπεία του. Έτσι εδώ και χιλιάδεςχρόνια, ποικιλίες βοτάνων έχουν χρησιμοποιηθεί από τους ανθρώπους για θεραπευτικούς λόγους. Οι κλασσικοί Έλληνες συγγραφείς και γιατροί της αρχαιότητας, όπως ο Ιπποκράτης, ο Αριστοτέλης, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός έγραψαν διάφορα συγγράμματα για τις θεραπευτικές ιδιότητες και τον τρόπο χρήσης των φυτών, βασισμένοι στις λαϊκές παραδόσεις του καιρού τους.

   Στα χρόνια του Μεσαίωνα και της Τουρκοκρατίας η χρήση των βοτάνων ήταν πολύ διαδεδομένη στη χώρα μας, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη (λαϊκοί γιατροί με το όνομα Κομπογιαννίτες ή Βικογιατροί). 

  Από τις αρχές του αιώνα μας, άρχισε να εγκαταλείπεται η βοτανοθεραπεία και τα φυτά αντικαταστάθηκαν από διάφορα χημικά παρασκευάσματα. Η βαθιά αλλαγή στη στάση των ανθρώπων απέναντι στα βότανα ήταν το αποτέλεσμα της ανάπτυξης της χημικής-φαρμακευτικής βιομηχανίας.

    Στον αιώνα μας, από το 1940 (Β’ παγκόσμιος πόλεμος)  και έπειτα φούντωσε πλέον η παραγωγή φαρμάκων με συνθετικές πρώτες ύλες. Όσο γιγαντώνονταν όμως οι χημικές βιομηχανίες τόσο φούντωνε και η πολυφαρμακία. Τα φάρμακα από εκατοντάδες έγιναν χιλιάδες. Το ίδιο όμως και οι αρρώστιες .

  Έτσι η ανάγκη επιστροφής στη φύση, έγινε σιγά-σιγά μεγαλύτερη και στον καιρό μας πλέον έχει πολλούς οπαδούς σ’ όλη τη γη. Τα βότανα, που εδώ και 30-40 χρόνια είχαν εξαφανιστεί από την αγορά και την κουζίνα μας, γιατί μας έμαθαν να τα περιφρονούμε, ξαναπαίρνουν σιγά-σιγά τη θέση που τους ανήκε.

   Όπως απέδειξε η πείρα αιώνων, πολλά φυτά, ρίζες, φύλλα και πολλοί σπόροι διαθέτουν πιο δραστικές θεραπευτικές ιδιότητες  από τα φάρμακα και φέρνουν πολύ πιο σίγουρα αποτελέσματα από εκείνα. Και μάλιστα χωρίς παρενέργειες.. Είναι κάτι το συγκινητικό να διαλέγεις μια θεραπεία από τον κήπο, από το βουνό,τα χωράφια, αντί να εμπιστευθείς την υγεία σου σε μια άγνωστη, απρόσωπη, απομονωμένη χημική ουσία. 

   Το παράξενο είναι ότι στην εποχή μας, όχι μόνο πλέον δεν αμφισβητείται η πατροπαράδοτη πείρα, που θεωρεί αποτελεσματικά τα βότανα για χίλιες-δυο αρρώστιες, αλλά καταφεύγουμε σ’ αυτά και στις θαυματουργές τους ιδιότητες, για να γλυτώσουμε από τις παρενέργειες των φαρμάκων.
  Η επιστήμη πια λοιπόν παραδέχεται τη θεραπευτική ιδιότητα των βοτάνων. Στην Ελλάδα δε φυτρώνουν περισσότερα από 4.000 βότανα. Όμως το ζήτημα της εκμετάλλευσης των φαρμακευτικών βοτάνων βρίσκεται στη χώρα μας ακόμα σε όχι προχωρημένο στάδιο. Τα περισσότερα βότανα περιέχουν ουσίες που επιδρούν σ’ όλο τον ανθρώπινο οργανισμό. Δε δρούν όμως τα βότανα αμέσως, όπως κάνουν τα φάρμακα. Ελάχιστα βότανα έχουν αποτελέσματα από την πρώτη φορά που θα τα πάρουμε, ενώ σχεδόν όλα έχουν αποτελέσματα μόνον όταν τα παίρνουμε καθημερινά και για αρκετές βδομάδες. Όσο αργά όμως κι αν δρούν τα βότανα, η δράση τους είναι λιγότερο βίαιη από τα φάρμακα και έχει μονιμότερα αποτελέσματα. Άλλωστε το σπουδαιότερο που προσφέρουν τα βότανα, είναι ότι βοηθούν το σώμα μας να θεραπευθεί μόνο του.
  Παρατηρώντας λοιπόν και μελετώντας στις επισκέψεις μας διάφορα αγριολούλουδα, δέντρα και καλλιεργήσιμα φυτά της περιοχής μας ασχοληθήκαμε με τη μελέτη των θεραπευτικών ιδιοτήτων των φυτών αυτών.Το πιο θαυμαστό όμως ήταν πως γνωρίσαμε διάφορα βότανα και νιώσαμε έντονα κάποιες στιγμές τη δύναμη της μεγάλης Μητέρας Φύσης. Είδαμε με πόση ευκολία έχουμε σήμερα καταλήξει  να εμπιστευόμαστε την υγεία μας στα φάρμακα και αντίθετα πόση δυσκολία, αλλά και δυσπιστία, έχουμε για να στραφούμε στα απλά βότανα, αυτά που βρίσκονται έξω από την πόρτα μας, στην άκρη του δρόμου μας, στην εξοχή, κάτω από τον ολόλαμπρο ήλιο. Τσουκνίδα, μέντα, χαμομήλι, ... σεμνά, ταπεινά φυτά της φύσης, όμως γεμάτα δύναμη να θεραπεύσουν ένα σωρό παθήσεις. Μπορεί η επιστήμη μέσα σε μερικές δεκαετίες να ώθησε την Ιατρική σε θαυμαστά επιτεύγματα, όμως η θεραπευτική δεν είναι υπόθεση μόνο του 20ου αιώνα. Τίποτε δεν πρέπει να παραμελείται. Γνώσεις και παλιές τεχνικές θεραπείας από τα παλαιότερα χρόνια, μας είναι κι αυτές  πολύτιμες.

  Γράψαμε λοιπόν για κάποια από αυτά τα βότανα, τα πιο κοινά στην περιοχή μας, βλέποντας τις θεραπευτικές ιδιότητές τους.