Καταναλώνουμε ακόμα και την καταστροφή μας

Γιώργος X. Παπασωτηρίου

Περνούσα από το θαυμάσιο δάσος της Εύβοιας, που καίγεται σήμερα, πριν από δέκα μέρες. Μου έκανε εντύπωση η πυκνότητα, η ομορφιά, αλλά και τα ξερά χορτάρια καθώς και το όνομα μιας απόμερης ταβέρνας: "Η ταβέρνα του πεθαμένου"! Τι μπορεί να προσφέρει, αλήθεια, ο θάνατος; Η παράνοια της κερδοσκοπίας φθάνει στο σημείο να πουλάει ακόμα και την καταστροφή. Γιατί κάποιοι την καταναλώνουν. Ο θάνατος γίνεται ανάγνωσμα και θέαμα. Σε λίγο για χάρη του κέρδους θα πουλάμε ακόμα και το θάνατό μας!
Ο Αμάρτυα Σεν λέει πως «Η ιδέα του καπιταλισμού έπαιξε όντως σημαντικό ρόλο ιστορικά, αλλά σήμερα αυτή η χρησιμότητα δεν αποκλείεται να έχει σχεδόν εξαντληθεί». Εμείς, λέμε, ότι όχι μόνο έχει εξαντληθεί αλλά οδηγεί και στην οικολογική, στην πολιτισμική και στην ανθρωπιστική καταστροφή. Η απορρύθμιση του κλίματος, η ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση, η αποψίλωση των δασών, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η αύξηση των περιβαλλοντικών καταστροφών, όλα οδηγούν στην απάλειψη της ζωής, στην κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού.
Κι όμως κάποιοι βρίσκουν τρόπο να εκμεταλλευθούν ακόμα και την καταστροφή. Όχι την "δημιουργική καταστροφή" του Σουμπέτερ, αλλά την οριστική καταστροφική, την τελική λύση, την εξαφάνιση της ζωής στον πλανήτη που λέγεται Γη.

Διαβάζω μερικά άρθρα:

• "Collapsology: το στοίχημα της κατάρρευσης" (France Culture, 16 Μαρτίου 2019).
• "Yves Cochet: Η ανθρωπότητα θα μπορούσε να εξαφανιστεί το 2050" ( Le Parisien, 7 Ιουνίου 2019).
• «Collapsology: το τέλος του κόσμου, μια ευκαιρία;»(Geo, 24 Οκτωβρίου 2018).

Ναι, καλά διαβάσατε, "το τέλος του κόσμου..." παρουσιάζεται ως "μια ευκαιρία"! Τρέλλα!

Στα μέσα ενημέρωσης, η καταναλωτική ζήτηση για την "αποκάλυψη" είναι τέτοια που το τηλεοπτικό κανάλι France 2 μεταδίδει μια πρόβλεψη για τον Δεκέμβριο του 2029 στο ντοκιμαντέρ "Τέλος του κόσμου: και αν ήταν σοβαρό; (20 Ιουνίου 2019). Στην οθόνη, οι Γάλλοι στρατιώτες οργανώνουν ουρές στα τελευταία σημεία πόσιμου ύδατος, καταστρέφονται τα δίκτυα ύδρευσης και ηλεκτρικού ρεύματος, οι περιπλανώμενοι περιφέρονται και σκοτώνουν, οι πρόσφυγες του κλίματος συρρέουν στην Ευρώπη.
Κι εμείς τι κάνουμε απέναντι στους βρυκόλακες του κέρδους και του θανάτου;
"Δεν θέλω να ελπίζετε, θέλω να πανικοβληθείτε. Θέλω να φοβάστε κάθε μέρα σαν κι εμένα. Και τότε θέλω να ενεργήσετε", δήλωσε η Σουηδική περιβαλλοντολόγος Greta Thunberg, προτρέποντας τους νέους να κινητοποιηθούν για το κλίμα.
Η φωτιά στο Μάτι, στην Εύβοια, παντού, δεν είναι θέαμα ούτε εμείς είμαστε θεατές. Είναι η φωτιά που καίει το σπίτι μας, τα παιδιά μας, εμάς τους ίδιους Γι αυτό η ανυπακοή πρέπει να είναι τέτοια που να αναγκάσει τους παγκόσμιους και τους εθνικούς καταστροφείς να δεχτούν ότι το καπιταλιστικό κέρδος δεν είναι πάνω από τη ζωή.
Ανυπακοή, λοιπόν, στο μεγάλο αλλά και στο μικρό, καθημερινό φασισμό. Ανυπακοή στους «πάνω» που σκοτώνουν τη ζωή, αλλά ανυπακοή και στον κακό μας εαυτό, στους «κάτω» που σκέφτονται σαν τους «πάνω».
Κι αυτό συμβαίνει από παλιά. Το είχε διαπιστώσει ένας πάμπλουτος όπως ο Λέων Τολστόι που έγραφε ότι «Οι κυβερνήτες και οι πλούσιοι εξουσιάζουν τους εργάτες επειδή και οι εργάτες επιθυμούν το ίδιο, με αυτούς τους ίδιους τρόπους δηλαδή να εξουσιάζουν τον αδελφό τους εργάτη. Για τον λόγο αυτόν –επειδή ταυτίζονται μαζί τους απέναντι στη ζωή- οι εργάτες δεν μπορούν να εξεγερθούν σε μία πραγματική επανάσταση εναντίον των καταπιεστών τους… (γιατί) μέσα του(σ.σ. στον εργάτη) υπάρχει η συναίσθηση ότι κι αυτός θα έκανε το ίδιο, ή το κάνει κιόλας έστω σε μικρότερο βαθμό απέναντι στ’ αδέλφια του…Αν οι εργάτες δεν ήταν το ίδιο καταπιεστές… ζούσαν αδελφικά… θυμούνταν και βοηθούσαν τους άλλους, κανείς δεν θα μπορούσε να τους σκλαβώσει…»(Ο Τολστόι, Ελληνικά Γράμματα).
Χωρίς, λοιπόν, να αλλάξουμε μυαλά, ανατροπή δεν γίνεται. Χρειάζεται ανατροπή στον καθημερινό πολιτισμό, στη συμπεριφορά μας, στον τρόπο δηλαδή που ενσωματώνουμε τους περιορισμούς και τους επιβεβλημένους κανόνες. Αλλά δυστυχώς, ο πολιτισμός, ενώ θα έπρεπε να είναι η αιχμή του δόρατος ενός σχεδίου ανατροπής, υποτιμάται από την Αριστερά. Υποβαθμίζεται το γεγονός ότι μία ολόκληρη κοινωνία έχει εμποτιστεί από την κουλτούρα του καταναλωτισμού.

Πηγή: artinews.gr