Άρχισαν τα όργανα - Μηνύσεις από συγγενείς των θυμάτων από την πυρκαγιά για απόδοση ευθυνών. Γιατί «καθηλώθηκαν» τα εναέρια μέσα

Καταγραφές των ακροάσεων και διαβιβάσεων στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος αλλά και σε αυτά του Λιμενικού και της Ελληνικής Αστυνομίας, το επίμαχο χρονικό διάστημα πριν και μετά την πυρκαγιά στο Μάτι αναμένεται να ζητήσουν οι δικαστικές Αρχές.
Παναγιώτης Σπυρόπουλος
Ο προβληματισμός και το «αίνιγμα» αυτών των επικοινωνιών είναι πόσες από αυτές είναι «κουφές» και δεν έχουν καταγραφεί γιατί έγιναν με… κινητά τηλέφωνα, εξαιτίας της αδυναμίας επικοινωνίας μέσω του ψηφιακού και αναλογικού συστήματος επικοινωνίας.
Οπως και να έχει από αυτές τις επίσημες καταγραφές αναμένεται να προκύψουν ακόμη και ποινικές ευθύνες για εντολές, αστοχίες, ανεπάρκεια και έλλειψη συντονισμού, που ευθύνονται κατά περίπτωση για το θάνατο δεκάδων πολιτών στο Μάτι.

Μηνύσεις και αγωγές

Στο μεταξύ, εξοργισμένοι συγγενείς, που έχασαν τόσο άδικα τους ανθρώπους τους στη φονική πυρκαγιά, από σήμερα αναμένεται να κινήσουν τις νομικές διαδικασίες για τον εντοπισμό και την απόδοση ευθυνών στους υπευθύνους αυτής της τραγωδίας, που σίγουρα δεν είναι ο «κακός μας ο καιρός», ο οποίος όμως μεγέθυνε το εύρος της.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, οι συγγενείς τουλάχιστον 20-25 εκ των θυμάτων αναμένεται να καταθέσουν μηνύσεις και αγωγές σε βάρος του Δημοσίου για την απώλεια των δικών τους ανθρώπων. Ηδη μέσω δικηγόρων και νομικών συμβούλων έχουν κινηθεί οι διαδικασίες και θα ξεκινήσουν και οι πρώτοι ορισμοί πραγματογνωμόνων, ειδικών σε εγκλήματα εμπρησμού, για να εντοπιστούν τα αίτια της πυρκαγιάς και κυρίως οι θανατηφόρες, εκ του αποτελέσματος, «αστοχίες» από πλευράς Πυροσβεστικού Σώματος, Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, Περιφέρειας Αττικής και Δήμων Μαραθώνα και Ραφήνας.
Ενδεικτικό είναι πως η εισαγγελέας Πρωτοδικών Βαρβάρα Γνεσούλη, στην οποία έχει ανατεθεί η προκαταρκτική εξέταση για τα αίτια της φονικής πυρκαγιάς στην Αττική, κάλεσε τους πρώτους μάρτυρες. Παράλληλα, όρισε ανεξάρτητο πραγματογνώμονα (πυραγό) και ζήτησε την άμεση περαίωση της αυτοψίας από την αρμόδια υπηρεσία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη Τρίτη, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου παρήγγειλε στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών Ηλία Ζαγοραίο τη διεξαγωγή προκαταρκτικής έρευνας ως προς τα αίτια και τις πιθανές ευθύνες για την πύρινη λαίλαπα της περασμένης Δευτέρας. Ο τελευταίος ανέθεσε την έρευνα στην εισαγγελέα Πρωτοδικών Βαρβάρα Γνεσούλη.
Σημειώνεται πως με ανακοίνωσή της η Ενωση Εισαγγελέων Ελλάδος διαβεβαιώνει «το αυτονόητο, ότι δηλαδή οι Ελληνες εισαγγελείς, ενεργώντας όπως πάντοτε, στο πλαίσιο του θεσμικού τους ρόλου, θα συμβάλουν με όλες τους τις δυνάμεις στην αναζήτηση, ανάδειξη και απόδοση των ποινικών ευθυνών στους υπεύθυνους της εθνικής αυτής καταστροφής».

Οργανωμένο σχέδιο ή αμέλεια;

Στο μεταξύ, ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου την περασμένη Πέμπτη, έκανε λόγο για «σημαντικό εύρημα» και καταθέσεις που αφορούσαν στην έναρξη της φονικής πυρκαγιάς από το Νταού Πεντέλης, κάνοντας λόγο για «εγκληματικές ενέργειες» και οργανωμένο σχέδιο.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, εντοπίστηκε το αρχικό σημείο έναρξης και το άνοιγμα της φωτιάς σε διπλανό οικόπεδο, που εξαπλώθηκε άμεσα εξαιτίας των ανέμων. Τα μέχρι στιγμής στοιχεία που έχουν συλλέξει τα στελέχη της Διεύθυνσης Εγκλημάτων Εμπρησμού του Πυροσβεστικού Σώματος απέχουν από το ενδεχόμενο του οργανωμένου εμπρηστικού σχεδίου και παραπέμπουν σε εμπρησμό από αμέλεια.
Η φωτογραφία που παρουσίασε ο αρμόδιος υπουργός είναι από το σημείο έναρξης της πυρκαγιάς κατά την καύση ξερών κλαδιών και σκουπιδιών από συγκεκριμένο ύποπτο.
Ποιο είναι όμως το προφίλ του υπόπτου:
● Πρόκειται για έναν 65χρονο άνδρα
● Είναι κάτοικος κοντά στο σημείο έναρξης της φωτιάς στην Πεντέλη
● Μαρτυρίες τον θέλουν «συνήθη ύποπτο» στην καύση ξερόχορτων και σκουπιδιών στο συγκεκριμένο σημείο
● Σύμφωνα με πηγές του ανακριτικού τμήματος προσπάθησε να καλύψει την εστία της πυρκαγιάς με χώμα και πέτρες σκεπάζοντας την καύση, ενώ φαίνεται να έριξε νερό πάνω από αυτές
● Ωστόσο υπάρχουν μέχρι στιγμής 11 καταθέσεις που τον υποδεικνύουν ως βασικό ύποπτο έναρξης της πυρκαγιάς και το θάνατο δεκάδων πολιτών.
Αφού ληφθεί το σύνολο των καταθέσεων μαρτύρων και ενδεχομένως προκύψουν και άλλα εργαστηριακά ευρήματα, αναμένεται για το βασικό ύποπτο να γίνει προσαγωγή και δεν αποκλείεται αυτή να μετατραπεί σε σύλληψη. Σημειώνεται ότι η φονική πυρκαγιά στην Ηλεία (το 2007) ξεκίνησε από μία 78χρονη που παρασκεύαζε… κόλλυβα στην αυλή του σπιτιού της!
Στην ίδια έκτακτη συνέντευξη Τύπου της περασμένης Πέμπτης αφέθηκε να εννοηθεί ότι και οι πυρκαγιές στην Κινέτα ήταν αποτέλεσμα ενός οργανωμένου σχεδίου εμπρηστών. Προς ενίσχυση αυτών των εκτιμήσεων παρουσιάστηκαν δορυφορικές φωτογραφίες από τα Γεράνεια Ορη, στις οποίες φαίνεται ότι 30 λεπτά μετά την αρχική εκδήλωση της πυρκαγιάς υπήρχαν 13 ακόμα εστίες φωτιάς στο αρχικό σημείο έναρξής της.
«Οι εστίες που καταγράφονται βόρεια και βορειοδυτικά της πρώτης εστίας προξενούν εύλογα ερωτήματα», είχε δηλώσει ο διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, Γεώργιος Μαντζούρης. Στο ίδιο πνεύμα είχαν κινηθεί και οι δηλώσεις του κ. Τόσκα: «Εχουμε σοβαρές ενδείξεις, σημαντικά ίχνη για εγκληματικές ενέργειες που αφορούν εμπρησμό. Υπάρχει εύρημα, το οποίο μας έχει οδηγήσει σε ανακριτικές έρευνες οι οποίες προχωρούν με γρήγορο ρυθμό. Δεν θέλω να αναφέρω στοιχεία που θα εμποδίσουν την ανακριτική έρευνα».
Και σε αυτή την περίπτωση όμως τα στελέχη της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού δεν έχουν εντοπίσει ίχνη εμπρηστικών μηχανισμών στις εστίες της φωτιάς και αυτές οι «δορυφορικές» εστίες να έχουν προέλθει μέσα από αυτοσχέδιες χωματερές και εκρήξεις κενών αλλά με υπολείμματα φιαλιδίων προπανίου και σπρέι-αεροζόλ.
Ενδείξεις απόπειρας εμπρησμού υπάρχουν σε αγροτικό δρόμο στη Νέα Μάκρη, την περασμένη εβδομάδα, καθώς μάρτυρες καταγγέλλουν ότι είδαν ένα άτομο να βάζει φωτιά σε δύο διαφορετικά σημεία στο πλάι του δρόμου που απέχουν μεταξύ τους 300 μέτρα.

Γιατί «καθηλώθηκαν» τα εναέρια μέσα

Κομβικό σημείο στην αδυναμία ενίσχυσης των εναέριων μέσων την κρίσιμη ώρα από 16:45 έως και 18:25, όταν η φωτιά πέρασε πάνω από τη λ. Μαραθώνος ήταν οι προσγειώσεις αεροπλάνων και ελικοπτέρων, που επιχειρούσαν στη φωτιά της Κινέτας, για ανεφοδιασμό, συντήρηση και επισκευές.
Από τα 7 αεροσκάφη και τα τέσσερα ελικόπτερα, μόλις ένα Ερικσον κατάφερε να μετακινηθεί στον Νέο Βουτζά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, τα υπόλοιπά έμειναν καθηλωμένα, εξαιτίας των δυνατών δυτικών ανέμων, στα αεροδρόμια, Ελευσίνας, Τανάγρας, Ανδραβίδας και Σάμου, που είχαν κλείσει. Καθυστερημένα, στις 19:00, έφθασε ένα Σούπερ Πούμα που εκτράπηκε από τη φωτιά στα Μέγαρα και επιχείρησε στο Μάτι, το ίδιο έκαναν αρκετά αργότερα ένα ακόμη Σούπερ Πούμα, δύο Ερικσον, δύο Σινούκ και δύο Καναντέρ, αλλά ήταν πλέον αργά καθώς μισή ώρα αργότερα είχε ολοκληρωθεί το καταστροφικό και θανατηφόρο έργο της φωτιάς.

Το χρονικό

16.50 Εντολή για ελικόπτερο S64 Εricsson από Ελευσίνα
Αδυναμία απογείωσης
17.00 Εντολή για 2 Canadair από Ανδραβίδα
Αδυναμία απογείωσης
17.00 Εντολή για 2 Canadair από Σάμο
Αδυναμία απογείωσης
17.10 Eκτροπή ελικοπτέρου S64 Εricsson από Κινέτα προς Βουτζά
17.20 Εντολή απογείωσης 2 Canadair από Τανάγρα
Αδυναμία απογείωσης
17.37 Εντολή για ελικόπτερο S64 Εricsson από Ελευσίνα, άνοιξε το αεροδρόμιο, απογείωση στις 18.12
18.15 Εκτροπή 1 Canadair από Mέγαρα προς Νταού Πεντέλης
18.24 Εντολή για 1 Canadair από Τανάγρα, το οποίο απογειώθηκε
Το χρονικό την αδυναμίας απογείωσης των πτητικών μέσων είχε αναφέρει και ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος Σωτήριος Τερζούδης: «… δηλαδή ελικόπτερο που ίπταται σε άλλη πυρκαγιά εκτρέπεται και πηγαίνει στον Βουτζά.
Ωρα εντολής απογείωσης ενός S 64 από αεροδρόμιο Ελευσίνας 16:50. Αδυναμία απογείωσης λόγω ισχυρών ανέμων. Είναι επισήμως αυτό…». Στη συνέχεια είχε επισημάνει πως μετά από 4 εντολές απογείωσης από τις 17:00, η πρώτη «πέτυχε» στις 17:37, με τις πρώτες ρίψεις να γίνονται μετά τις 18:00.
Στα παραπάνω πρέπει να υπολογιστεί ότι ο χρόνος προετοιμασίας για την απογείωση διαρκεί τουλάχιστον 20 λεπτά και άλλος τόσος χρόνος για την υδροληψία, αν αυτή μπορεί να γίνει εξαιτίας των υψηλών κυματισμών λόγω ισχυρών ανέμων. Ουσιαστικά από την ώρα απογείωσης έως και τη ρίψη απαιτείται χρονικό διάστημα που κυμαίνεται μεταξύ 30 και 40 λεπτών, ανάλογα με την απόσταση του αεροδρομίου από τις εστίες της πυρκαγιάς.
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου