Κακοποίηση παιδιών: Σοκάρουν τα νούμερα μετά την πανδημία

Ραγδαία αύξηση παρουσιάζουν τα περιστατικά σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας στη χώρα μας. Κακοποίηση παιδιών: Σοκάρουν τα νούμερα μετά την πανδημία

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Ραγδαία και ανησυχητική αύξηση παρουσιάζουν τα περιστατικά σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας στη χώρα μας, με τη σεξουαλική κακοποίηση στα κορίτσια να είναι σχεδόν διπλάσια από το 2020 μέχρι το 2022. Σύμφωνα με στοιχεία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, στο διάστημα 2004-2008 εξετάστηκαν 56 περιστατικά που αφορούσαν σεξουαλική κακοποίηση και 20 που αφορούσαν σωματική κακοποίηση, ενώ από το 2020 μέχρι σήμερα εξετάστηκαν 72 παιδιά με δεδομένες σωματικές βλάβες και 60 ανήλικα αγόρια και 88 ανήλικα κορίτσια για σεξουαλική κακοποίηση. Από τους αριθμούς των εξεταζόμενων παιδιών προέκυψε θετικό αποτέλεσμα για σεξουαλική κακοποίηση στο 60%, ενώ στο 40% το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό. Τα παιδιά που κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν κάποια μορφή κακοποίησης είναι αυτά με ειδικές ανάγκες, διανοητική αναπηρία, νευρολογική διαταραχή, χρόνια νοσήματα και αναγνώριση ομοφυλοφιλίας. Επίσης τα παιδιά που ζουν με γονείς ή φροντιστές που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών, έχουν ψυχική ή νευρολογική διαταραχή ή εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες. «Κατά τη διάρκεια της πανδημίας εκτινάχτηκαν τα περιστατικά σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Το πρόβλημα είναι πολύ πιο εκτεταμένο απ’ αυτό που φτάνει και καταγράφεται στις υπηρεσίες, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι υπηρεσίες δεν είναι αποκεντρωμένες, δεν υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση των παιδιάτρων ώστε να αναγνωρίζουν το πρόβλημα και δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος, όπου μπορούν να διενεργηθούν όλα όσα απαιτούνται για πλήρη έλεγχο που δεν υποβάλλει το παιδί σε ταλαιπωρία», αναφέρει η προϊσταμένη της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης. Η σεξουαλική κακοποίηση στα κορίτσια ήταν σχεδόν διπλάσια από το 2020 μέχρι το 2022. Η Ιατροδικαστική Υπηρεσία Θεσσαλονίκης καλύπτει πληθυσμό περίπου 1.200.000 πολιτών και εξετάζει παιδιά ύστερα από εντολή προανακριτικών και ανακριτικών αρχών. Ανάλογα στοιχεία παρουσιάζει και ο παιδοψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής, διευθυντής Παιδοψυχιατρικού Τμήματος του Ιπποκράτειου, σημειώνοντας ότι από το 2019 έως τον Σεπτέμβριο του 2022, αξιολογήθηκαν 117 περιπτώσεις καταγγελλόμενης κακοποίησης- κυρίως σεξουαλικής, αλλά και σωματικής και συναισθηματικής κακομεταχείρισης-παραμέλησης ανηλίκων. «Τα έτη 2021 – 2022 παρατηρήθηκε αυξητική τάση. Οι ανήλικοι αντιμετωπίστηκαν κατά κανόνα στα εξωτερικά ιατρεία, ενώ νοσηλεύτηκαν σε ποσοστό 7-10%. Το ίδιο χρονικό διάστημα, το 65%-75% των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση αφορούσε παιδιά ηλικίας 3-7 ετών, με το 92% των δραστών να προέρχεται από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον». «Η λήψη ενός καλού ιστορικού είναι ζωτικής σημασίας, καθώς είναι ενδεικτικό κακοποίησης, όταν το παιδί δεν εξηγεί τις κακώσεις. Η διάγνωση της κακοποίησης είναι βέβαιη, όταν υπάρχουν τραυματισμοί, με πολλαπλές εντοπίσεις σε διάφορα στάδια επούλωσης ή όταν υπάρχουν ύποπτα σημάδια. Οι πιο συνηθισμένες κακώσεις αφορούν μώλωπες, εγκαύματα, κατάγματα, κοιλιακό τραύμα και κρανιοεγκεφαλική κάκωση», εξηγεί ο παιδοχειρουργός Βασίλειος Λαμπρόπουλος. Ο ασθενής πρέπει να υποβάλλεται σε διαγνωστικές εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλα ιατρικά ή οργανικά αίτια, ενώ γίνεται πλήρης ακτινολογικός έλεγχος. Όταν διαπιστώνεται κακοποίηση γίνεται άμεσα αναφορά στις αρχές». Καθοριστικός θεωρείται και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην αναγνώριση της παιδικής κακοποίησης. «Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να παρατηρήσουν τις ενδείξεις κακοποίησης ή παραμέλησης. Τα σημάδια στο σώμα, η φοβισμένη συμπεριφορά, η παραβατική συμπεριφορά, η καθυστερημένη αποχώρηση από το σχολείο ή η προσέλευση πολύ νωρίτερα, οι μαθησιακές δυσκολίες που δεν σχετίζονται με παθολογικά και ψυχολογικά αίτια, ο μεγάλος αριθμός απουσιών, η ξαφνική πτώση της σχολικής επίδοσης, η κόπωση, το χαμηλό σωματικό βάρος, η κακή σωματική υγιεινή είναι ενδείξεις ότι ένας μαθητής είναι θύμα κακοποίησης ή παραμέλησης», τονίζει ο προϊστάμενος του 1ου Κέντρου Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης Β’ Θεσσαλονίκης. Σημειώνει ότι ο εκπαιδευτικός που αντιλαμβάνεται ή πληροφορείται ότι έχει διαπραχθεί κακοποίηση σε βάρος ανηλίκου, το ανακοινώνει στον διευθυντή της σχολικής μονάδας και εκείνος το καταγγέλλει αμέσως στον εισαγγελέα ή την αστυνομία. Ο ρόλος του κοινωνικού λειτουργού Όπως εξηγεί η κοινωνική λειτουργός στο νοσοκομείο «Παπαγεωργίου», Κατερίνα Φωτιάδου, «ο κοινωνικός λειτουργός εμπλέκεται στην ανίχνευση κακοποίησης, κάνοντας συναντήσεις με την οικογένεια και σε κάποιες περιπτώσεις με το ίδιο το παιδί. Με τη λήψη ενός ολοκληρωμένου κοινωνικού ιστορικού γίνεται συλλογή πληροφοριών για το παιδί και την οικογένειά του. Εφόσον μετά τη διαδικασία ανίχνευσης συλλέξει πληροφορίες που οδηγούν σε βάσιμη υποψία κακοποίησης, αναφέρει το περιστατικό στις αρμόδιες αρχές». Το Τμήμα Προστασίας Ανηλίκων Η αρμοδιότητα για την έρευνα εγκλημάτων, όπως ο βιασμός, η προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας, η ασέλγεια, η αποπλάνηση, η πορνογραφία και η μαστροπεία ανήκει στο Τμήμα Προστασίας Ανηλίκων. «Ο κώδικας ποινικής δικονομίας, που αφορά τον τρόπο εξέτασης των ανήλικων θυμάτων απαιτεί διορισμό παιδοψυχίατρου – ψυχολόγου, συνεργασία με ανακριτικούς υπαλλήλους και καταχώρηση της κατάθεσης σε ηλεκτρονικό οπτικοακουστικό μέσο, ενώ απαγορεύει τις παραπειστικές ερωτήσεις. Τα παιδιά εξετάζονται χωρίς όρκο και έχουν τη δυνατότητα να μην παρουσιαστούν στην ακροαματική διαδικασία. Ακόμα επισημαίνεται η αναγκαιότητα εξέτασης κοριτσιών από γυναίκες αστυνομικούς, επειδή τα παιδιά θυματοποιούνται στη συντριπτική πλειοψηφία τους από άντρες. Η διεξαγωγή της συνέντευξης από άντρα αυξάνει σημαντικά το άγχος τους, επηρεάζοντας την αξιοπιστία της κατάθεσης», δηλώνει ο υπαστυνόμος Β’ Λάζαρος Γρηγοριάδης. Ο πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρίας Θεσσαλονίκης, καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του ΑΠΘ, Απόστολος Αθανασιάδης, σημειώνει ότι «τα εγκλήματα που διαπράττονται σε βάρος παιδιών και ανηλίκων μένουν στην πλειονότητά τους κρυφά και γι’ αυτό χαρακτηρίζονται κρυφά εγκλήματα». Πού απευθυνόμαστε – Στην 24ωρη Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά 1056 του Συλλόγου Χαμόγελο του Παιδιού, χωρίς χρέωση. – Στην 24ωρη Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας 1107 του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. – Στην τηλεφωνική γραμμή «Μαζί για το Παιδί» 115 25. Οι τηλεφωνικές γραμμές δέχονται αναφορές προφορικά και ανώνυμα.