Το «αριστερό μνημόνιο» είναι πια πραγματικότητα. Και τώρα τι;

Σπυρος Παναγιωτου


Η ψήφιση του μνημονίου από το διευρυμένο μπλοκ των μνημονιακών δυνάμεων στη Βουλή μας εισάγει και επίσημα σε μια διαφορετική περίοδο.
Χρειάζεται να μείνουμε στα πιο ουσιαστικά.
Η κύρια πλευρά είναι ότι η χώρα εισέρχεται σε μια περίοδο που η εμβάθυνση του μνημονιακού ολοκαυτώματος συνυπάρχει με τη προοπτική χρεοκοπίας και με μια αναγκαστική αποβολή από την Ευρωζώνη με τους όρους των δανειστών.Μπορεί ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας και ο κύκλος του Μεγάρου Μαξίμου να θριαμβολογούν  σήμερα ότι το τρίτο μνημόνιο συνιστά μια ήπια διαχείριση της κρίσης με αναπτυξιακές προοπτικές. Μπορεί ένα δυναμικό μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ να αυταπατάται ότι κρατώντας στα χέρι το εργαλείο της διακυβέρνησης μπορεί να διασωθεί η παρτίδα. Σύντομα οι αυταπάτες θα καταρρεύσουν όσο θα καταρρέουν τα φορολογικά έσοδα λόγω αδυναμίας πληρωμής τους, όσο νέα λουκέτα θα προστίθενται στα παλιά, όσο η νέα επιτροπεία από την τρόικα θα αναδεικνύει ότι η μόνη βέβαιη πηγή δημοσιονομικής προσαρμογής είναι οι περικοπές μισθών και συντάξεων, η μείωση των δαπανών για υγειά, παιδεία κοινωνική πρόνοια. Θα καταρρέουν όσο θα εκποιείται η δημόσια περιουσία περιγελώντας τις προβλέψεις για εισπράξεις, όταν οι τράπεζες μετά από τρεις διασώσεις θα παραχωρούνται σε ιδιώτες και τα «κόκκινα δάνεια» στους «γύπες» της αγοράς , όσο η ιδιωτική περιουσία θα αποτελεί το εφαλτήριο μιας νέας κερδοφορίας της τραπεζοκρατίας, όσο,όσο…
Ίσως ορισμένοι το θεωρούν  υπερβολή αλλά ως χώρα, ως κοινωνία βρισκόμαστε μπροστά στο ενδεχόμενο μιας μεγάλης κοινωνικής και εθνικής καταστροφής. Την ίδια στιγμή οι εναλλακτικές προοπτικές της χώρας, η δυνατότητα διεξόδου της από την  καταστροφή, μετά την προσχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό μπλοκ και την ακύρωση της ιστορικής ευκαιρίας που διαμορφώθηκε στη χώρα τα τελευταία χρόνια, είναι προς το παρόν εκμηδενισμένες.
Κοινωνική, με τη έννοια της παράτασης για δεκαετίες της πρόσδεσης της χώρας στους καταναγκασμούς ενός άδικου και επαχθούς χρέους και στην μνημονιακή επιτροπεία με διάλυση μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας και αποδιοργάνωση κάθε παραγωγικής της δυνατότητας.
Εθνική, με τη έννοια της γειτνίασης με μια περιοχή  (Βαλκάνια, Μ. Ανατολή) υπό ανατίναξη από τις αντιθέσεις των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων αλλά και ενώπιον ορατών κινδύνων, όντας οικονομικά αποδυναμωμένη, σε όλα τον άξονα από τη Κύπρο μέχρι τη Θράκη, έτοιμων να ενεργοποιηθούν αν και στο βαθμό που οι περιστάσεις το απαιτήσουν. Μια χώρα που μετατρέπεται σε χώρα γερόντων καθώς η νεολαία και τα πιο δυναμικά πνευματικά και παραγωγικά στοιχεία έχουν ήδη μεταναστεύσει ή  αναζητούν να μεταναστεύσουν. Μια χώρα χωρίς υπόσταση, χωρίς δημοκρατία, χωρίς κυριαρχία που θα μετατρέπεται και θα μοιράζεται σταδιακά σε «χώρο» έρμαιο μονοπωλιακών συμφερόντων. Μια χώρα αποθήκη ψυχών, χώρος υποδοχής εκατοντάδων χιλιάδων ξεριζωμένων από τις πατρίδες τους λόγων πολέμων και οικονομικών καταστροφών σε μια  ήδη  καθημαγμένη χώρα.

Ενώπιον αυτών των κοινωνικών και εθνικών κινδύνων αναζητείται διέξοδος

Δυστυχώς αυτή δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε απλή. Όσοι νομίζουν ότι ο κύκλος που κλείνει, με την ένταξη του ΣΥΡΙΖΑ στο μνημονιακό στρατόπεδο, μπορεί να αντικατασταθεί από μια νέα προσπάθεια στηριγμένη απλά στην ιδέα – σύνθημα της εξόδου από την Ε.Ε. και στο εθνικό νόμισμα, με τα ίδια κομματικά υλικά, με αντικατάσταση των ηγεσιών αλλά τις ίδιες αντιλήψεις για την ηγεσία, με ισχυρές δόσεις «ταξικής αδιαλλαξίας» και πλήρη υποτίμηση της εθνικής διάστασης της κρίσης και των γεωπολιτικών επιρροών, φοβόμαστε ότι δεν  έχουν καταλάβει τίποτα από όσα έγιναν τα τελευταία τα χρόνια. Το χειρότερο είναι ότι ούτε καν διανοούνται να αναλογιστούν, να διαγνώσουν  τι έγινε, τις δικές τους ευθύνες σε αυτή την πορεία, το καινούργιο και τις δυσκολίες που έχει η νέα περίοδος. Ο εγκλωβισμός σε ένα δίπολο με την σημερινή ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ στον ένα πόλο και την Αριστερή Πλατφόρμα στον άλλο είναι απλουστευτικός και ρηχός. Τα τεράστια κενά στο πολιτικό σχέδιο, η θεοποίηση των μικροπολιτικών χειρισμών, η ουσιαστική αγνόηση ένα ευρύτατου, ίσως πλειοψηφικού, ενδιάμεσου δυναμικού μέσα και έξω από το ΣΥΡΙΖΑ, η δημιουργία τετελεσμένων καθιστούν το εγχείρημα αυτό κλειστό, ακόμα και αποτρεπτικό των πραγματικών δυνατοτήτων του νέου κύκλου που οφείλει να ανοίξει.

Ο νέος κύκλος δεν θα είναι εύκολος.

Απαιτείται η διαμόρφωση ενός συνολικά εναλλακτικού σχεδίου για το πώς μπορεί να υπάρξει, να παράγει, να δημιουργεί, να έχει υπόσταση η χώρα.

Στοιχεία αυτού του σχεδίου οφείλουν να γίνουν νέες μεγάλες ιδέες – οράματα που σχετίζονται με την ανάγκη δημοκρατικής ανασυγκρότησης της χώρας σε όλους τους τομείς, ένα σαφές σχέδιο ενδογενούς παραγωγικής ανασυγκρότησης που θα εξασφαλίζει τη παραγωγή αλλά και τους πραγματικούς παραγωγούς και θα παίρνει υπόψη του το διεθνοποιημένο οικονομικό περιβάλλον επαναπροσδιορίζοντας τη διεθνή θέση της χώρας, η βαθιά αναζήτηση νέων γεωπολιτικών προσανατολισμών που θα αξιοποιούν τον πολυπολικό διεθνή ορίζοντα και θα δημιουργούν όρους για τη ασφαλή οικονομική και εθνική επιβίωση της χώρας.

Απαιτείται η συνάντηση ενός φρέσκου δυναμικού με ειλικρινή διάθεση για προσφορά και συλλογική προσπάθεια έξω από αρχηγισμούς, επιβολές, «καθοδηγήσεις» που απονευρώνουν και προσωπικές μικροπολιτικές επιδιώξεις.

Η συνάντηση ενός τεράστιου δυναμικού που βρίσκεται μέσα και έξω από το ΣΥΡΙΖΑ με τα κοινωνικά στρώματα που διαλύονται μέσα στο μνημονιακό ολετήρα και τα παλιά και νέα κινήματα που γέννησε και θα γεννά η νέα πραγματικότητα και που βρίσκονται διάσπαρτα σε κάθε πόλη και χωριό της ελληνικής επικράτειας αποτελεί μια τεράστια δύναμη, μια ενθαρρυντική αφετηρία μιας νέας πορείας.

Απαιτείται η συγκρότηση ενός λαϊκού εθνικού ιστορικού μπλοκ και ενός πολιτικού ρεύματος που έχοντας τη ματιά στραμμένη στη κοινωνική και εθνική καταστροφή θα συν-επεξεργαστεί, συν-διαμορφώσει και συν-υπηρετήσει ένα πολιτικό σχέδιο στην υπηρεσία της διεξόδου της χώρας. Ένα πολιτικό σχέδιο που θα είναι γέννημα μια δημόσιας συζήτησης και θα στηριχθεί στις πλάτες αυτού του ιστορικού μπλοκ και όχι μιας «νέας φωτισμένης ηγεσίας».

Απαιτείται  η οικοδόμηση ενός πολιτικού υποκειμένου στρατευμένου σε ένα ευρύχωρο ανοικτό δημοκρατικό συλλογικό πολιτικό σχέδιο και μια συλλογική ηγεσία και όχι σε  ένα νέο ηγέτη. Ενός υποκειμένου ικανού να αναμετρηθεί με τις υποχρεώσεις που ορίζει η νέα «χαοτική» εποχή.

Δρόμος δύσβατος, κοπιαστικός, απρόβλεπτος.

Πως αλλιώς  όμως διαμορφώνονται ενδιαφέροντα εγχειρήματα;

Δρόμος

Το Μνημόνιο άφησε βαθιά λαβωμένο τον ΣΥΡΙΖΑ – Οι 43 που γύρισαν την πλάτη στον Τσίπρα

Το Μνημόνιο άφησε βαθιά λαβωμένο τον ΣΥΡΙΖΑ – Οι 43 που γύρισαν την πλάτη στον Τσίπρα

"Δεν σε στηρίζω άλλο". Σε αυτή τη φράση της Ζωής Κωνσταντοπούλου συμπυκνώνεται όλη η ουσία της ολονύχτιας συνεδρίασης της Βουλής, που έληξε μεν με την ψήφιση τουΜνημονίου αλλά το ξημέρωμα βρήκε τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει χάσει πάνω από το 30% της κοινοβουλευτικής του δύναμης. 
Μπορεί το τρίτο (το πιο σκληρό κατά πολλούς) Μνημόνιο να πέρασε από τη Βουλή με 222 «ΝΑΙ» αλλά τα «ΟΧΙ» ήταν τα πιο ηχηρά, εκείνα που άνοιξαν πληγές στο σώμα του ΣΥΡΙΖΑ, πληγές που δύσκολα θα κλείσουν. Με τη διάσπαση να μοιάζει η μοναδική πιθανή εξέλιξη, ο ΣΥΡΙΖΑ βλέπει το πρώτο... αριστερό Μνημόνιο να του κοστίζει πάνω από το 30% της κοινοβουλευτικής του δύναμης. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο Δημήτρης Στρατούλης, ο Γιάνης Βαρουφάκης, η Νάντια Βαλαβάνη και κυρίως η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι τα πιο ηχηρά ονόματα που γύρισαν την πλάτη στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, καταψήφισαν και φέρνουν το οριστικό "διαζύγιο" ακόμη πιο κοντά.
Για άλλη μια φορά, η κυβέρνηση στηρίχθηκε στις ψήφους της αντιπολίτευσης, δηλαδή της Νέας Δημοκρατίας, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ. Αλλά κι αυτή (η αντιπολίτευση) διεμήνυσε πως πια θα σταματήσει να βάζει πλάτη. Ίσως να είναι ένας από τους λόγους που ο πρωθυπουργός αποφάσισε να παίξει το χαρτί της ψήφου εμπιστοσύνης.

Το Μνημόνιο πέρασε με τις ψήφους του... μισού ΣΥΡΙΖΑ, των ΑΝΕΛ, της ΝΔ, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ. Χρυσή Αυγή και ΚΚΕ καταψήφισαν.

Αλλά όλο το ενδιαφέρον δεν εστιάζεται στο ποιοι ψήφισαν το Μνημόνιο, αλλά ποιοι το καταψήφισαν ή ποιοι επέλεξαν τη μεσοβέζικη λύση του "παρών", όπως ο προεδρεύων τη διαδικασία Αλέξης Μητρόπουλος.

Συνολικά 32 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταψήφισαν το Μνημόνιο, 11 δήλωσαν "παρών", ενώ άλλοι τρεις διαφοροποιήθηκαν ψηφίζοντας "Ναι" επί της αρχής και "παρών" σε επιμέρους άρθρα. Απουσίασε ο Γιώργος Ακριώτης.

Καταψήφισαν: Αγλαΐα Κυρίτση, Ζωή Κωνσταντοπούλου, Γιάνης Βαρουφάκης, Νάντια Βαλαβάνη, Δημήτρης Στρατούλης, Κώστας Ήσυχος, Δημήτρης Κοδέλας, Κώστας Ζαχαριάς, Ελένη Σωτηρίου, Βασίλης Χατζηλάμπρου, Γιάννης Σταθάς, Θανάσης Σκούμας, Θωμάς Κώτσιας, Κώστας Λαπαβίτσας, Μιχάλης Κριτσωτάκης, Δέσποινα Χαραλαμπίδου, Ιωάννα Γαϊτάνη, Λίτσα Αμμανατίδου, Ηλίας Ιωαννίδης, Αλεξάνδρα Τσανάκα, Βαγγέλης Διαμαντόπουλος, Στέφανος Σαμοϊλης, Ραχήλ Μακρή, Ευγενία Ουζουνίδου, Γιάννης Ζερδελής, Κώστας Δελημήτρος, Θανάσης Πετράκος, Ελένη Ψαρρέα, Στάθης Λεουτσάκος, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Ζήσης Ζάννας, Βασίλης Κυριακάκης.

Παρών: Βασιλική Κατριβάνου, Αννέτα Καββαδία, Αλέξης Μητρόπουλος, Μαρία Κανελλοπούλου, Χρήστος Καραγιαννίδης, Νίκος Μιχαλάκης, Κουρεμπές Φάνης, Ηρώ Διώτη, Κώστας Δερμιτζάκης, Δανάη Τζήκα και Βασιλική Λέβα.

"Ναι" επί της αρχής ψήφισαν: Γιώργος Κυρίτσης ("Ναι" στην τροπολογία 233 και "παρών" στα υπόλοιπα), Γιώργος Ψυχογιός ("Ναι" και στα άρθρα, "παρών" στην τροπολογία 232) και Δημήτρης Σεβαστάκης ("παρών" στο άρθρο 1, "Ναι" στα υπόλοιπα).