Η κατάσταση στη ΔΕΗ ( άρθρο του Σαράντη Μιχαλόπουλου )

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΕΗ

Τις τελευταίες ημέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για την κατάσταση της ΔΕΗ. Από την πλευρά της Κυβέρνησης, η κατάσταση αυτή παρουσιάζεται σαν τραγική, ενώ από την πλευρά της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης εκείνο το οποίο κατά κύριο λόγο προβάλλεται είναι, όχι αυτή καθ’ εαυτή η οικονομική κατάσταση, αλλά η άποψη ότι από την Κυβέρνηση επιχειρείται μία απαξίωση της ΔΕΗ, προκειμένου στη συνέχεια να προχωρήσει η ιδιωτικοποίησή της.

Μέσα σε όλα αυτά, εμφανίστηκε και ο γνωστός από τα παλιά πρώην Πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Ν. Φωτόπουλος, που έχει συνδέσει το όνομά του με το περίφημο «θα κατεβάσουμε τους διακόπτες», παίρνοντας με ανακοίνωσή του θέση και τα συμβαίνοντα στη ΔΕΗ.

Ο Ν. Φωτόπουλος είναι μέλος του Δ.Σ της ΔΕΗ, ως εκλεγμένος εκπρόσωπος των εργαζομένων. Στην ανακοίνωσή του που παραθέτω στη συνέχεια αναφέρεται μεταξύ άλλων και σε κάποιες θέσεις και προτάσεις του, που είχε δημοσιοποιήσει από παλιά.

Εγώ δυστυχώς δεν έχω τη δυνατότητα να ανατρέξω στα συνημμένα της ανακοίνωσης και να μάθω τις θέσεις του από το 2016. Υποθέτω ότι οι απόψεις αυτές θα πρέπει να έχουν συζητηθεί, ή, έστω, κατατεθεί και συμπεριληφθεί στα πρακτικά του Δ.Σ. της ΔΕΗ, του οποίου είναι μέλος. Το μόνο λοιπόν που μπορώ να κάνω είναι να σχολιάσω μερικά από τα λεγόμενά του.

Και αρχίζω από την παράθεση όλης της ανακοίνωσής του που λέει τα εξής :

Αθήνα 28 Αυγούστου 2019

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΗΛΘΕ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΦΠΑ ΑΠΟ ΤΟ 13% ΣΤΟ 6%

ΟΛΑ ΟΣΑ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΣΤΙΣ ΤΣΕΠΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΕΜΠΑΙΓΜΟ

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΠΕΙΣ ΠΕΛΑΤΕΣ

ΤΙΣ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΝΑ ΤΙΣ ΠΛΗΡΩΣΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΘΗΣΑΥΡΙΣΑΝ ΚΑΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΘΗΣΑΥΡΙΖΟΥΝ
ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Ακούω και διαβάζω τις τελευταίες εβδομάδες ότι οι επικείμενες αυξήσεις στα τιμολόγια δεν θα έχουν καμία ουσιαστική επίπτωση στις τσέπες των καταναλωτών γιατί θα αντισταθμιστούν αφενός μεν από την μείωση του ΦΠΑ (από το 13% στο 6%), αφετέρου δε από τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ.

Ψέμα! Λάθος στην καλύτερη περίπτωση.

Tο 80% των καταναλωτών έχει ήδη πάρει τους μειωμένους λογαριασμούς.
Συνεπώς για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν τους στερούν τη μείωση. Αυτή την είδαν. Εκείνο που θα δουν τώρα είναι οι αυξήσεις.
Αυξήσεις που είναι άδικες. Άδικες γιατί είναι άλλοι αυτοί που πρέπει να πληρώσουν.

• Την όποια αύξηση των τιμολογίων πρέπει να την πληρώνουν αποκλειστικά αυτοί που μέσω των προκλητικότατων εγγυημένων τιμών απόδοσης που τους έδωσε η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ (μέχρι και 550€/MWh!!) θησαύρισαν σε βάρος της ΔΕΗ και των καταναλωτών.

• Την όποια αύξηση των τιμολογίων να την πληρώσουν αποκλειστικά αυτοί που για χατίρι τους το ΕΤΜΕΑΡ στην οικιακή κατανάλωση από 0,30€/ MWh τον Ιούνιο του 2010 έφτασε στα 26,30€/ MWh το Γενάρη του 2015 (αύξηση 8.667%!) και στην εμπορική από 0,30€ τον Οκτώβριο του 2006 έφτασε στα 30,89€/ MWh τον Απρίλιο του 2014 (αύξηση 10.197%!).
Μεσοσταθμική τιμή για το 2015 19,73€/ MWh και 18,13€/ MWh για το 2016.
Σημερινές τιμές: 24,77€/ MWh στην οικιακή κατανάλωση και 27,73€/ MWh στην εμπορική!

• Την όποια αύξηση των τιμολογίων πρέπει να την πληρώσουν αυτοί που για χατίρι τους:

α. οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ πέταξαν παντελώς έξω από «την πίτα» των ΑΠΕ τη ΔΕΗ για να μείνει αποκλειστικά για τα δόντια τους.

β. έχουν βάλει τη ΔΕΗ να τους κάνει τον εισπράκτορα για να μην φαίνονται αυτοί και το πόσο γδέρνουν τον κόσμο. Η ΔΕΗ όμως χρεώνεται στη συνείδηση των καταναλωτών.

γ. Η ΔΕΗ τους πληρώνει το ποσό του ΕΤΜΕΑΡ ακόμα και των ανείσπρακτων λογαριασμών ζημιωμένη έτσι με πάνω από 410 εκ. €! Ντροπή και πάλι ντροπή! Η ΔΕΗ ως αποτέλεσμα της κρίσης έχει κοντά στα 3 δις. ανείσπρακτους λογαριασμούς. Οι κύριοι αυτοί, γιατί δεν έπρεπε να επωμισθούν το μέρος που τους αναλογεί;

• Τέλος την όποια αύξηση να την πληρώσουν αποκλειστικά αυτοί που τους δόθηκε η δυνατότητα χάρη στα κορόιδα τους καταναλωτές να κάνουν απόσβεση των επενδύσεών τους σε χρόνο dt και να θησαυρίζουν στην περίοδο της κρίσης με IRR που έφτανε και το 32%!

‘Οσον αφορά την κατάργηση ή την μείωση της έκπτωσης συνέπειας, η θέση μου είναι κάθετη.

Όποιος το κάνει δουλεύει για τα συμφέροντα των ιδιωτών και καλό θα είναι να πάψει να λέει ότι δήθεν στεναχωριέται (ενώ μάλιστα το ψήφισε) που έχει συμφωνηθεί το ποσοστό της ΔΕΗ στη λιανική να περιοριστεί-πέσει στο 50%.
Με αυτό ανοίγουν το δρόμο να πάει ακόμη πιο κάτω!

Τέλος όσον αφορά την καθιέρωση ρήτρας καυσίμου, εκ των πραγμάτων είναι επιβεβλημένη. Είναι επιβεβλημένη γιατί από 0€ κόστος για αγορά CO2 το 2009, το κόστος αυτό πέρσι έφτασε τα 363.925.032 € και φέτος δυστυχώς αναμένεται να ξεπεράσει τα 500 εκ.€.

Υ.Γ. Επειδή οι γνωστοί άσπονδοι φίλοι μου θα σπεύσουν να πουν ότι λαϊκίζω και ότι αυτά τα λέω τώρα που είναι η ΝΔ στην κυβέρνηση, προς απόδειξη ότι αυτές είναι διαχρονικές θέσεις μου συνημμένα με την ανακοίνωση αποστέλλω :
α. απολύτως σχετικό άρθρο στην εφημερίδα των συντακτών με ημερομηνία 12.1.2016
β. πολυσέλιδη ανακοίνωση που σας έχω ξαναστείλει ήδη δύο φορές με την παράκληση να διαβάσετε τις αιτίες 2-8 και 9 στο Α’ κεφάλαιο και την πρόταση 3 στο Β’ κεφάλαιο.

Νίκος Φωτόπουλος

Επειδή ένας απλός πολίτης δεν γνωρίζει σχετικές λεπτομέρειες, θα ήταν καλό και σκόπιμο να διευκρινιστούν μερικά πράγματα.

Για παράδειγμα, το ΕΤΜΕΑΡ είναι το «Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων» και, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ΔΕΗ, «Το τέλος αυτό προορίζεται για την αποζημίωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Αποτελεί τη συνεισφορά όλων μας στη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων μέσω προώθησης των ΑΠΕ».

Πως όμως προκύπτει η σχετική χρέωση των καταναλωτών ;

Σε επίπεδο ΕΕ, συμφωνήθηκαν πριν χρόνια στόχοι μείωσης των εκπομπών αερίων ρύπων, με την προώθηση των ΑΠΕ. Οι ΑΠΕ έχουν κόστος παραγωγής, το οποίο ουσιαστικά προκύπτει από την απόσβεση της σχετικής επένδυσης, σημαντικά υψηλότερο από το κόστος παραγωγής των κλασσικών μονάδων παραγωγής που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Υπό την έννοια αυτή κανείς ιδιώτης δεν έχει οικονομικό κίνητρο να δημιουργήσει τέτοιες μονάδες.

Η Πολιτεία οδηγήθηκε στην επιλογή δημιουργίας επενδυτικών κινήτρων για ΑΠΕ, που κυρίως αφορούσαν τις «εγγυημένες τιμές αγοράς από την ΔΕΗ του ηλεκτρικού ρεύματος» που παράγονται από ΑΠΕ. Με άλλα λόγια, όταν ένας ιδιώτης ήθελε να φτιάξει μία μονάδα ΑΠΕ, έκανε σύμβαση με τη ΔΕΗ, με την οποία η τελευταία θα του αγόραζε το ηλεκτρικό ρεύμα σε συγκεκριμένη τιμή για κάποια χρόνια.

Οι πρώτες «εγγυημένες τιμές» καθορίστηκαν αρχικά (επί κυβερνήσεως ΝΔ) σε αρκετά υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα μία εγκατάσταση φωτοβολταϊκών να έχει απόσβεση 2 με 3 χρόνια (αυτό που αναφέρει ο κ. Φωτόπουλος σαν IRR 36 %, δηλαδή εσωτερικός βαθμός απόδοσης, που ισοδυναμεί με απόσβεση σε περίπου 3 χρόνια), τη στιγμή που ένας εύλογος χρόνος για απόσβεση θα ήταν τα 7 με 8 χρόνια. Σημειώνω εδώ ότι δεν γνωρίζω ποιο ακριβώς ήταν το τοπίο στα αιολικά πάρκα, δηλαδή την παραγωγή ενέργειας από ανεμογεννήτριες.

Σαν αποτέλεσμα, όλοι έσπευσαν να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά, διότι εξασφάλιζαν σε μικρό χρονικό διάστημα ένα καλό εισόδημα. Αυτό όμως, δημιούργησε ένα τεράστιο χρηματοδοτικό κενό από πλευράς ΔΕΗ και κατ’ επέκταση Πολιτείας. Έτσι, Η ΔΕΗ αναθεώρησε μονομερώς τις συμβάσεις, καθορίζοντας πολύ χαμηλότερες τιμές, χωρίς βέβαια να ζημιώσει τους επενδυτές, υπό την έννοια ότι οι τελευταίοι προσαρμόστηκαν σε εύλογους χρόνους απόσβεσης.

Για την παρακολούθηση αυτού του λογαριασμού «ενίσχυσης» (επιδότησης) των παραγωγών ΑΠΕ δημιουργήθηκε ο ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) που παρακολουθείται από έναν ανεξάρτητο Διαχειριστή, τον ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης), ο οποίος υπήρξε η μετεξέλιξη του ΛΑΓΗΕ (επίσης μετεξέλιξη του ΔΕΣΜΗΕ). Ο λογαριασμός αυτός τροφοδοτείται από το ΕΤΜΕΑΡ και πρέπει να είναι θετικός, δηλαδή να πληρώνονται οι συμβατικές υποχρεώσεις προς τους ιδιοκτήτες ΑΠΕ και να παραμένει και ένα αποθεματικό.

Κατά τον Ν. Φωτόπουλο, το «σκάνδαλο» είναι που μπήκαν ιδιώτες στις ΑΠΕ, ενώ αποκλείστηκε η ΔΕΗ, και επιπλέον πήραν τέτοιες εγγυημένες τιμές που «θησαύρισαν».

Ως προς το πρώτο σκέλος (αποκλεισμός της ΔΕΗ), το ερώτημα είναι ότι αν συμμετείχε και η ΔΕΗ, θα έκανε κάτι διαφορετικό από τους ιδιώτες ως προς το την απόδοση της επένδυσης ; Θα «θησαύριζε» δηλαδή και αυτή, αλλά σε βάρος της ίδιας της ΔΕΗ που θα πλήρωνε στον εαυτό της τις υψηλές εγγυημένες τιμές από ένα ταμείο που θα ήταν αρνητικό ;

Ως προς το δεύτερο σκέλος, δηλαδή το «θησαύρισμα» των ιδιοκτητών ΑΠΕ, θα έπρεπε να γίνει ένας λεπτομερής υπολογισμός που να τεκμηριώνει αυτό το «θησαύρισμα». Και ένας τέτοιος υπολογισμός είναι αρκετά εύκολος, διότι οι πληρωμές από τον ΕΛΑΠΕ υπάρχουν ανά πάροχο στον ΔΑΠΕΕΠ, ενώ το κόστος της επένδυσης είναι τόσο τυποποιημένο, που εύκολα ένας μελετητής θα μπορούσε να το προσδιορίσει κατά προσέγγιση, ώστε η τελική εκτίμηση της απόδοσης της επένδυσης να είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα.

Όμως, το βασικό ερώτημα προς τον κύριο Φωτόπουλο αλλά και κάθε υπεύθυνο παράγοντα της ΔΕΗ είναι γιατί η ΔΕΗ έφθασε να έχει τόσους ανείσπρακτους λογαριασμούς, τη στιγμή που οι ιδιώτες πάροχοι δεν φαίνεται να υποφέρουν από τόσους κακοπληρωτές πελάτες. Αντίθετα, έχουν δυνατότητα να προσφέρουν τιμές μέχρι και 30% μικρότερες από αυτές της ΔΕΗ. Γιατί η ΔΕΗ δεν μπορεί να τους ανταγωνιστεί ; Γιατί η ΔΕΗ έχασε τόσους πελάτες απλώς και μόνο λόγω τιμής ρεύματος ;

Σε κάποια τηλεοπτική εκπομπή ακούστηκε ότι στη ΔΕΗ χρωστάνε πολλές δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμοί. Γιατί γίνεται αυτό ; Η ΔΕΗ είναι από χρόνια εταιρία εισηγμένη στο χρηματιστήριο. Και στους μετόχους της ή σε επίδοξους επενδυτές είναι υποχρεωμένη να προσφέρει αυτά που και όλες οι άλλες εισηγμένες εταιρίες διαγωνίζονται να προσφέρουν : υψηλότερη απόδοση και μεγαλύτερη αξία κεφαλαίου. Είναι δυνατόν οι ανώνυμοι επενδυτές να δεχθούν ότι η ΔΕΗ δεν μπορεί να εισπράξει τα οφειλόμενα, επομένως επιβαρύνεται με χρηματοπιστωτικά έξοδα, επειδή το Δημόσιο δεν την πληρώνει ;

Σε άλλη τηλεοπτική εκπομπή ακούστηκε από εκπρόσωπο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (κ. Καφαντάρη) να λέει ότι η ΔΕΗ έχει κάνει κοινωνική πολιτική με την παροχή του κοινωνικού τιμολογίου. Όμως η ΔΕΗ, παρότι δημόσιος οργανισμός, δεν είναι εντεταλμένη να κάνει κοινωνική πολιτική παρέχοντας, μόνη αυτή, μειωμένες τιμές σε κάποιες κοινωνικές ομάδες, όταν λειτουργεί σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Την κοινωνική πολιτική ασκεί η Πολιτεία και το Κράτος. Και είναι αυτό που πρέπει ευθέως να αναλάβει το σχετικό κόστος, πληρώνοντας στη ΔΕΗ τη διαφορά μεταξύ κανονικού και κοινωνικού τιμολογίου. Με τον τρόπο αυτό, η εταιρία μπορεί να λειτουργήσει ισότιμα με τις άλλες ανταγωνίστριες εταιρίες και το Κράτος να επιφορτισθεί ευθέως τις όποιες κοινωνικές παροχές.

Ακριβώς αντίστοιχο θέμα είχα αντιμετωπίσει και εγώ στις Αστικές Συγκοινωνίες της Αθήνας, όπου οι διάφοροι Οργανισμοί που λειτουργούσαν αυτές τις συγκοινωνίες επιβαρύνονταν με παροχές, όπως δωρεάν μετακινήσεις κάποιων κρατικών λειτουργών ή μειωμένο εισιτήριο κοινωνικών ομάδων, όπως φοιτητές, υπερήλικες, κλπ., ενώ το εύλογο από πλευράς επιχειρηματικής λειτουργίας θα ήταν να «αποζημιώνονται» αυτοί οι οργανισμοί από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς (π.χ. Σώματα Ασφαλείας, Υπουργείο Παιδείας, κλπ.) για τις αντίστοιχες παροχές και όχι να δημιουργούν ελλείμματα, λόγω κοινωνικών πολιτικών, που στο τέλος οδηγούν με τη σειρά τους σε πιέσεις για αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων.

Όμως για τη ΔΕΗ, θα μπορούσαν να ειπωθούν πάρα πολλά πράγματα. Και αυτά δεν μπορούν να καλυφθούν στα πλαίσια ενός άρθρου ή κάποιων σχολίων. Μακάρι η Πολιτεία να οργάνωνε έναν δημόσιο διάλογο, χωρίς προκαταλήψεις και σκοπιμότητες, και όχι να εκτοξεύονται συνθήματα και αφορισμοί, που δεν βοηθούν τον πολίτη να καταλάβει τις πραγματικές διαστάσεις ενός τόσο σοβαρού και κρίσιμου για το μέλλον της χώρας θέματος.