Έως και 5.500 ευρώ για ηλεκτρικά αυτοκίνητα - Tα κίνητρα και οι επιδοτήσεις
Έως και τα 5.500 ευρώ θα αγγίζει η επιδότηση για την απόκτηση ηλεκτρικού αυτοκινήτου με την κυβέρνηση να θέτει ως στόχο το 2030, ένα στα τρία αυτοκίνητα θα τίθενται σε κυκλοφορία να είναι ηλεκτροκίνητο.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε νωρίτερα το πλάνο και τα κίνητρα που θα θεσπιστούν για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, τονίζοντας ότι η πρωτοβουλία αποτελεί έναν από τους κεντρικούς πυλώνες της περιβαλλοντικής πολιτικής «για την εγκατάλειψη των ρυπογόνων καυσίμων».
Το «πακέτο» των κινήτρων, που ανακοίνωσαν σήμερα οι συναρμόδιοι υπουργοί Περιβάλλοντος & Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής περιλαμβάνει μπόνους για την αγορά ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, σκούτερ και ποδηλάτων, διευκόλυνση της χρήσης τους και κίνητρα για επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτροκίνησης ειδικά για τις λιγνιτικές περιοχές.
Τα κίνητρα για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων
Συνολικά το κόστος αγοράς ηλεκτρικού αυτοκινήτου μειώνεται κατά μέσο όρο κατά 25%, όφελος στο οποίο προστίθεται το σημαντικά μειωμένο κόστος χρήσης (για καύσιμα και συντήρηση) σε σχέση με τα συμβατικά οχήματα.
Αναλυτικά, τα μέτρα για την ηλεκτροκίνηση έχουν ως εξής:
- Για τα ΙΧ, έκπτωση ίση με το 15% της λιανικής τιμής προ φόρων με όριο τα 5.500 ευρώ συν 500 ευρώ για την (προαιρετική) εγκατάσταση φορτιστή. Επιπλέον, εξαίρεση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου από τα τεκμήρια. Το μπόνους εφαρμόζεται μόνο για ηλεκτρικά (όχι για υβριδικά ΙΧ).
- Για τα σκούτερ, 20% της λιανικής τιμής προ φόρων με όριο τα 800 ευρώ.
- Για τα ποδήλατα, 40% της αξίας με όριο επίσης τα 800 ευρώ, ποσό που μπορεί να καλύψει μέχρι και το 50% της τελικής αξίας.
- Αν η αγορά νέου συνδυάζεται με την απόσυρση του παλιού ΙΧ ή μοτοσυκλέτας, θα καταβάλλεται επιπλέον μπόνους απόσυρσης, ύψους 1.000 και 400 ευρώ αντίστοιχα.
Για την αγορά και μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων από εταιρείες προβλέπεται αυξημένη έκπτωση της δαπάνης από τα έσοδα. Στην περίπτωση των εταιρικών οχημάτων επιδοτείται και η απόκτηση υβριδικών (όχι μόνο ηλεκτρικών) οχημάτων.
Το επιπλέον ποσοστό έκπτωσης είναι αντίστοιχα 50% για ηλεκτρικά και 30% για υβριδικά επί της πραγματικής δαπάνης (π.χ. αν το μηνιαίο μίσθωμα είναι 300 ευρώ, θα εκπίπτουν 450 ή 390 ευρώ αντίστοιχα) και η παραχώρηση στον εργαζόμενο δεν θα φορολογείται ως παροχή σε είδος.
Οι επιδοτήσεις που θα δοθούν ως το τέλος του 2021, με τα τωρινά δεδομένα θα φθάσουν συνολικά στα 100 εκατ. ευρώ και θα εκταμιευθούν με το μοντέλο του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ' Οίκον», δηλαδή με υποβολή αίτησης μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, μέχρις εξαντλήσεως του προϋπολογισμού.
Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε πάντως ότι μεγάλο μέρος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης που σχεδιάζεται, θα αφορά τις πράσινες μετακινήσεις, που σημαίνει ότι τα κίνητρα θα διατηρηθούν ή / και θα διευρυνθούν τα επόμενα χρόνια.
Η γενική γραμματέας του ΥΠΕΝ Αλεξάνδρα Σδούκου σημείωσε πως με τους υφιστάμενους πόρους θα επιδοτηθεί η αγορά 1.700 ΙΧ, 3.000 δικύκλων, 1.000 ταξί, 6.000 εταιρικών οχημάτων (με όριο 3 οχήματα ανά νομικό πρόσωπο και 6 στα νησιά) και η εγκατάσταση 1.000 οικιακών σημείων φόρτισης. Τόνισε ακόμη ότι για την ανάπτυξη του δικτύου φόρτισης θα ισχύσει το μοντέλο αγοράς.
Τα κίνητρα αγοράς προστίθενται στο όφελος από το μειωμένο κόστος χρήσης του ηλεκτρικού οχήματος. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία το κόστος καυσίμου για 10.000 χιλιόμετρα που είναι κατά μέσο όρο 1.200 ευρώ για βενζινοκίνητα, πέφτει στα 420 ευρώ για τα ηλεκτρικά (ή 220 ευρώ αν η φόρτιση γίνεται με νυχτερινό τιμολόγιο). Αντίστοιχα με 50 ευρώ ο κάτοχος συμβατικού αυτοκινήτου μπορεί να διανύσει 420 χιλιόμετρα, ενώ για το ηλεκτρικό η απόσταση ανεβαίνει στα 1.190 χλμ. (2.270 χλμ. με νυχτερινό τιμολόγιο ρεύματος). Επιπλέον το ηλεκτρικό όχημα απαλλάσσεται από τέλη κυκλοφορίας, θα σταθμεύει δωρεάν στους δημόσιους χώρους και έχει χαμηλότερο κόστος σέρβις (ενδεικτικά, 100 ευρώ έναντι 350 ευρώ για τα συμβατικά).
Ηλεκτροκίνηση: Ανάπτυξη δικτύου φορτιστών
Με το ίδιο νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί τον Ιούλιο, δημιουργείται το πλαίσιο για την ανάπτυξη δικτύου φορτιστών, με έμφαση σε δημόσια προσβάσιμους χώρους και ρυθμίζονται τα θέματα τεχνικής υποστήριξης, συντήρησης και επισκευής των ηλεκτρικών οχημάτων.
Ως το Μάρτιο του 2021 οι Δήμοι θα πρέπει να χωροθετήσουν τα σημεία στα οποία μπορούν να εγκατασταθούν φορτιστές, την ίδια χρονιά θα καλυφθεί πλήρως το εθνικό δίκτυο, ενώ οι εισαγωγείς αυτοκινήτων δεσμεύονται να λειτουργήσουν άμεσα 1.200 σημεία στα οποία θα εγκατασταθούν φορτιστές. Φορτιστές θα εγκαθίστανται υποχρεωτικά στα καινούργια κτίρια, ενώ για τα παλιά δεν θα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της γενικής συνέλευσης της πολυκατοικίας (όπως ισχύει για το φυσικό αέριο).
Σε ό,τι αφορά τα κίνητρα για επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής φορτιστών, μπαταριών (ή ενδεχομένως και οχημάτων) προβλέπονται μειωμένος φορολογικός συντελεστής κατά 5 μονάδες για 5 χρήσεις, χαμηλότερες εργοδοτικές εισφορές για νέες θέσεις εργασίας και θέσπιση συντελεστών υπεραπόσβεσης ώστε η επένδυση να ανακτάται σε ορίζοντα τριετίας. Τα κίνητρα θα ισχύουν για επενδύσεις αποκλειστικά σε λιγνιτικές περιοχές (Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη) που πλήττονται από την απανθρακοποίηση της οικονομίας.
Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι δεν έχει συζητηθεί θέμα περιορισμών στην κυκλοφορία των οχημάτων παλιάς τεχνολογίας στα αστικά κέντρα (όπως γίνεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες), ούτε θα αυξηθούν τα τέλη κυκλοφορίας γι αυτά. Θα ληφθούν όμως μέτρα για τον περιορισμό της εισαγωγής μεταχειρισμένων ΙΧ (απαγόρευση εισαγωγής των οχημάτων τεχνολογίας euro 1, 2 και 3 και επιβολή περιβαλλοντικού τέλους στην τεχνολογία 4 ύψους 4.000 ευρώ.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς τόνισε ότι η ηλεκτροκίνηση αποτελεί σημαντική συνεισφορά στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, ενώ θα ακολουθήσουν πρωτοβουλίες για την εξοικονόμηση ενέργειας.
Υπουργείο Μεταφορών: Οι τέσσερις άξονες του σχεδίου νόμου
Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών έδωσε στη δημοσιότητα τους 4 άξονες του στρατηγικού σχεδίου για την ηλεκτροκίνηση. «Η ηλεκτροκίνηση είναι το αύριο. Και σε αυτό το αύριο θέλουμε να προχωρήσουμε με σχέδιο και πρόγραμμα», τόνισε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής κατά την παρουσίαση του σχεδίου νόμου «Μετάβαση στην κινητικότητα χαμηλών καυσίμων: Μέτρα προώθησης και εφαρμογής της ηλεκτροκίνησης», από κοινού με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κωστή Χατζηδάκη και τον Υφυπουργό Μεταφορών, κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη.
Ο κ. Καραμανλής επισήμανε ότι «διεθνώς στον τομέα των μεταφορών αποδίδεται περίπου το 1/3 της τελικής κατανάλωσης ενέργειας και το 30% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο ευρύτερος ευρωπαϊκός στόχος είναι μέχρι το 2050 ο τομέας των μεταφορών να μειώσει τις εκπομπές κατά 60% και η κυκλοφορία στις πόλεις να γίνεται αποκλειστικά με μη συμβατικά οχήματα.»
Προσέθεσε ότι επομένως η προώθηση της ηλεκτροκίνησης σε όλη τη χώρα εξυπηρετεί τους στόχους αυτούς, αφού συνεισφέρει σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην προστασία του περιβάλλοντος. Ο υπουργός υπενθύμισε ότι στη χώρα μας κυκλοφορούν λιγότερα από 1.000 ηλεκτροκίνητα οχήματα, δηλαδή ένα πολύ μικρό ποσοστό, την ώρα που σε άλλες χώρες της ΕΕ τα αντίστοιχα ποσοστά κυμαίνονται σε 4% -5%, σε ορισμένες περιπτώσεις όπως στην Ολλανδία ξεπέρασαν το 10%, και ειδικά στη Νορβηγία προσεγγίζουν το 50%.
1ος άξονας: Ανανέωση του γερασμένου στόλου αυτοκινήτων
Ο κ. Καραμανλής σημείωσε ότι: «Σήμερα έχουμε έναν από τους πιο γερασμένους στόλους αυτοκινήτων της Ευρώπης. Έχουμε θέσει, όμως, έναν φιλόδοξο αλλά εφικτό στόχο: Σε 10 χρόνια από σήμερα, το 2030, ένα στα τρία αυτοκίνητα που θα τίθενται σε κυκλοφορία να είναι ηλεκτρικά. Και το σχέδιό μας καλύπτει κάθε κατηγορία ΙΧ. Όπως θα δείτε, δίνουμε σοβαρά κίνητρα για την αγορά ή μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων. Και για τα αυτοκίνητα και για τα δίκυκλα».
Όσον αφορά στα επαγγελματικά οχήματα, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών εξήγησε ότι «αντίστοιχα κίνητρα δίνουμε και για τα φορτηγά, αλλά και για την ανανέωση με ηλεκτρικά οχήματα του στόλου των εταιρειών.»
Επιδότηση μέχρι και 8.000 ευρώ στα ηλεκτροκίνητα ΤΑΞΙ
Ανέφερε επίσης ότι στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η παροχή κινήτρων για την αντικατάσταση των ΤΑΞΙ, με επιδότηση που μπορεί να φτάσει μέχρι και τις 8.000 ευρώ.
Ο κ. Καραμανλής τόνισε ότι στο διαγωνισμό που ετοιμάζεται για τα νέα λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μεγάλο μέρος προβλέπεται να είναι ηλεκτροκίνητα. Μάλιστα από τον επόμενο μήνα, από Ιούλιο ως Οκτώβριο, θα κυκλοφορήσουν δοκιμαστικά δυο ηλεκτροκίνητα λεωφορεία στο κέντρο της Αθήνας. «Θα είναι διαφορετικής κατασκευής, ένα από την Ευρώπη και ένα από την Κίνα, και θέλουμε να τεστάρουμε ποιο από τα δύο ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες της πόλης», είπε.
2ος άξονας: Yποδομές για εύκολη φόρτιση
O υπουργός Υποδομών και Μεταφορών διευκρίνισε ότι είναι ανέφικτο το πλάνο της ηλεκτροκίνησης αν δεν εξασφαλιστεί η εύκολη φόρτιση.
«Στόχος μας είναι, λοιπόν, η δημιουργία ενός ευρύτερου δικτύου για την ανάπτυξη δημοσίως προσβάσιμων υποδομών φόρτισης. Τα σημεία αυτά θα βρίσκονται σε όλο το οδικό δίκτυο της χώρας, αλλά και σε ιδιωτικούς και κοινόχρηστους χώρους», πρόσθεσε ο κ. Καραμανλής και σημείωσε ότι ειδικά για την εξυπηρέτηση των ταξί, προβλέπεται να δημιουργηθούν πιάτσες αποκλειστικής χρήσης από ηλεκτροκίνητα ταξί, με τις απαιτούμενες υποδομές φόρτισης.
3ος άξονας: Λεπτομερής παρακολούθηση της Αγοράς Ηλεκτροκίνησης
Στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα λειτουργεί Μητρώο Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης, όπου θα καταγράφονται όλες οι υποδομές επαναφόρτισης και οι σχετικοί φορείς.
Το Μητρώο θα παρέχει στους χρήστες των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, στοιχεία όπως π.χ. τη διαθεσιμότητα των σημείων, την τρέχουσα κατάστασή τους (αν είναι ελεύθερο ή κατειλημμένο), καθώς και την τιμή και τον τρόπο πληρωμής, εξήγησε ο κ. Καραμανλής.
4ος άξονας: Προετοιμασία των Μεταφορών για τη νέα εποχή
«Για να μπούμε πραγματικά ως χώρα στην εποχή της ηλεκτροκίνησης, αναγκαία προϋπόθεση είναι να εκσυγχρονιστούν και οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους χρήστες», σχολίασε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών και πρόσθεσε: «Με το νομοσχέδιο ρυθμίζεται, λοιπόν, και η αδειοδότηση και λειτουργία συνεργείων επισκευής και συντήρησης ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και τα απαιτούμενα προσόντα για την άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος τεχνίτη ηλεκτρικών οχημάτων. Και επίσης, διαμορφώνουμε το κατάλληλο πλαίσιο για την ταξινόμηση των ηλεκτρικών οχημάτων κάθε τύπου.»
Ο κ.Καραμανλής ευχαρίστησε τον οικοδεσπότη της παρουσίασης, κ.Χατζηδάκη, καθώς και τον υφυπουργό κ. Κεφαλογιάννη και το Γενικό Γραμματέα Μεταφορών, κ. Νίκο Σταθόπουλο, αλλά και τη Γενική Γραμματέα Ενέργειας, κ. Αλεξάνδρα Σδούκου, η οποία είχε παρουσιάσει το πρώτο σχέδιο για την ηλεκτροκίνηση στο economistas.gr.
Η ολιστική προσέγγιση και το παράδειγμα των ΤΑΞΙ
Από την πλευρά του ο κ. Κεφαλογιάννης ανέφερε ότι «η προώθηση της ηλεκτροκίνησης είναι ένα σύνθετο εγχείρημα,στο βαθμό που δεν εξαντλείται μόνο στην υποστήριξη της αγοράς ενός ηλεκτρικού οχήματος αλλά παρεμβαίνει κυρίως στην υποστήριξη της χρήσης του οχήματος, σε όλο τον κύκλο ζωής του, από τον πολίτη ή τον επαγγελματία.»
Εξήγησε ότι με αυτό το σκεπτικό εργάστηκε το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στο πλαίσιο της Διυπουργικής Επιτροπής, έχοντας βέβαια πάντα υπόψη ότι η χώρα μας έχει αναλάβει συγκεκριμένες υποχρεώσεις για τη μείωση της εκπομπής ρύπων στον τομέα των μεταφορών και έχει δεσμευτεί για τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης κινητικότητας, πυλώνας του οποίου προφανώς είναι η ηλεκτροκίνηση.
Ως παράδειγμα αυτής της ολιστικής προσέγγισης έφερε την ανανέωση του γηρασμένου στόλου των ΤΑΞΙ:
«Προφανώς απαιτούνται οικονομικά κίνητρα για την αντικατάσταση τους. Αλλά πως θα εκπληρώσουμε τις ευρωπαϊκές μας δεσμεύσεις για μια κινητικότητα χαμηλών ρύπων αν δεν θεσπίσουμε παράλληλα την απόσυρση των παλαιών ΤΑΞΙ και την παράδοση τους σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης; Πόση αξία θα είχε η επιδότηση της αγοράς ΤΑΞΙ, χωρίς πιάτσες με τις απαιτούμενες υποδομές φόρτισης, οι οποίες θα λειτουργούν είτε αυτόνομα ή εντός των ήδη υπαρχόντων, με ειδικά καθορισμένες θέσεις; Πόσο εύκολη θα είναι η χρήση ενός ηλεκτρικού οχήματος αν οι ΟΤΑ δεν μεριμνήσουν ως μέρος των ΣΒΑΚ για την τοποθέτηση και λειτουργία επαρκούς αριθμού δημοσίως προσβάσιμων υποδομών φόρτισης;»
Πώς θα λειτουργεί το Μητρώο Ηλεκτροκίνησης
Ο υφυπουργός Μεταφορών σημείωσε επομένως ότι προτεραιότητα το επόμενο διάστημα είναι η αδειοδότηση ενός επαρκούς δικτύου υποδομών επαναφόρτισης κατά μήκος του οδικού δικτύου της Ελλάδος καθώς και σε ιδιωτικούς, δημόσιους και κοινόχρηστους χώρους στάθμευσης, μέσα από μια απλή, ελάχιστα γραφειοκρατική διαδικασία.
«Εξίσου μεγάλη αξία έχει όμως την ύπαρξη αυτού του δικτύου να τη γνωρίζει ο χρήστης. Και μάλιστα όχι στατικά αλλά δυναμικά» υπογράμμισε και εξήγησε ότι αυτό το στόχο υπηρετεί το Μητρώο Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης, που αναπτύσσει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
«Το Μητρώο θα είναι διαλειτουργικό πανευρωπαϊκά και θα παρέχει δυναμικά στοιχεία στους χρήστες των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, όπως τη διαθεσιμότητα των σημείων, την τρέχουσα κατάστασή τους (ελεύθερο/κατειλημμένο), καθώς και δεδομένα που αφορούν στην τιμή επί τούτω φόρτισης, καθώς τον τρόπο τιμολόγησης και πληρωμής» ανέφερε και πρόσθεσε: «Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε μια κεντρική ηλεκτρονική βάση δεδομένων, στην οποία θα συλλέγονται δεδομένα από τους φορείς και θα αποστέλλονται στους χρήστες σε πραγματικό χρόνο, θα αναγνωρίζονται οι φορείς της αγοράς ηλεκτροκίνησης και θα εποπτεύεται η ομαλή λειτουργία των υποδομών φόρτισης.»
Καθώς δε απαιτείται και η υποστήριξη και εξυπηρέτηση των χρηστών μετά την πώληση, εννοώντας την επισκευή και συντήρηση των ηλεκτρικών οχημάτων, το θεσμικό πλαίσιο της ηλεκτροκίνησης στην Ελλάδα θα ρυθμίζει την αδειοδότηση και λειτουργία συνεργείων επισκευής και συντήρησης ηλεκτρικών οχημάτων, τα απαιτούμενα προσόντα για την κατοχή άδειας ασκήσεως του επαγγέλματος τεχνίτη ηλεκτρικών οχημάτων, καθώς και το είδος του τεχνικού περιοδικού ελέγχου τους από τα ΚΤΕΟ.
Οι στόχοι για «καθαρά» λεωφορεία
Το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ηλεκτροκίνηση θα ενσωματώσει στο εθνικό μας δίκαιο όλες τις πρόσφατες αποφάσεις που έχουν ληφθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Ειδικότερα από 2 Αυγούστου 2021 το 33% των προμηθειών λεωφορείων θα πρέπει να είναι «καθαρά», δηλαδή μηδενικών ή μειωμένων ρύπων, ενώ από 1η Ιανουαρίου 2026- το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 47%.
Προς εκπλήρωση αυτού του στόχου το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, έχει δεσμευτεί για την ανανέωση του στόλου των λεωφορείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, μέσω διεθνούς διαγωνισμού που θα προκηρυχθεί το επόμενο διάστημα.
