Δημήτρης Πολιτάκης
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ που έχει αφήσει στην κουλτούρα η εποχή της ακμής του Ψυχρού Πολέμου και της πυρηνικής απειλής είναι και το Doomsday Clock, αυτό το κοινότοπα συμβολικό ρολόι που «λειτουργεί» από το 1948 και μετρά τον χρόνο που μας μένει μέχρι τα μεσάνυχτα – μέχρι το τέλος της ανθρωπότητας δηλαδή, σύμφωνα με το ετήσιο «Δελτίο των Ατομικών Επιστημόνων» (Bulletin of the Atomic Scientists ή BAS). Για πολλά χρόνια –ειδικά στα μακάρια '90s, όταν ο λεπτοδείκτης του ρολογιού είχε υποχωρήσει μέχρι και ένα ολόκληρο τέταρτο πριν από τα μεσάνυχτα– ελάχιστοι ταράζονταν από την ανακοίνωση της κρίσιμης «ώρας» που γίνεται στα τέλη του Γενάρη. Περισσότερο λειτουργούσε ως vintage αντιπερισπασμός ή ως στοιχείο νοσταλγικού b-movie επιστημονικής φαντασίας παρά ως επείγουσα προειδοποίηση περί του επικείμενου ερχομού της Αποκάλυψης. Τα τελευταία χρόνια όμως, σύμφωνα με το ρολόι, δεν είμαστε πια στο «παρά πέντε» (αυτό το πλοίο σάλπαρε προ πολλού), ούτε καν στο «παρά τρία». Οι αρχές του 2018 και του 2019 μας βρήκαν στο «παρά δύο» ενώ τον Γενάρη που μας πέρασε σταμάτησε να καταγράφεται πλέον η αντίστροφη μέτρηση σε λεπτά. Το ρολόι έδειξε ότι βρισκόμαστε εκατό δευτερόλεπτα πριν από τον αφανισμό του πλανήτη, εξαιτίας του ζοφερού σκηνικού που έχει διαμορφωθεί από τις απειλές του πυρηνικού ολέθρου (όλο και πιο έντονος, ασχέτως αν έχει πάψει να είναι «της μόδας»), της κλιματικής αλλαγής, της παραπληροφόρησης και του ολοκληρωτισμού. Και δεν είχε καν συμβεί ακόμα η πανδημία! «Η μόνη ελπίδα για να διαχειριστούμε τις δύο μεγάλες υπαρξιακές κρίσεις [την εξάπλωση των πυρηνικών εξοπλισμών και την κλιματική αλλαγή] που μας απειλούν με αφανισμό είναι μέσω μιας ζωτικής και δραστήριας δημοκρατίας με ενεργούς, ενημερωμένους πολίτες που θα συμμετέχουν στην αντιμετώπιση αυτών των κρίσεων». Αυτήν την τελευταία ένδειξη του Doomsday Clock (με τα τωρινά δεδομένα υποθέτει κανείς ότι τον Γενάρη του 2021, το ρολόι θα σημάνει μαύρα μεσάνυχτα και θα αυτοκαταστραφεί) επικαλείται ο Νόαμ Τσόμσκι, ο οποίος στα 91 του είναι αρκετά μεγάλος για να θυμάται την απειλή του Ναζισμού (και όλες τις άλλες που ακολούθησαν), δηλώνει όμως σε συνέντευξή του στο βρετανικό New Statesman πως ό,τι κι αν έχει ζήσει, όσο τρομακτικό κι αν ήταν, δεν ήταν σαν «αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα, δηλαδή το τέλος της οργανωμένης ανθρώπινης ζωής στη Γη». Ο Νόαμ Τσόμσκι δηλώνει πως ό,τι κι αν έχει ζήσει, όσο τρομακτικό κι αν ήταν, δεν ήταν σαν «αυτό που αντιμετωπίζουμε τώρα, δηλαδή το τέλος της οργανωμένης ανθρώπινης ζωής στη Γη». Η συνέντευξη έγινε στο πλαίσιο του πρώτου συνεδρίου της Προοδευτικής Διεθνούς, του οργανισμού με κεντρικό σύνθημα «διεθνισμός ή αφανισμός» που ίδρυσε ο Μπέρνι Σάντερς με τον Γιάνη Βαρουφάκη (αλλά ας μην το κάνουμε αυτό ζήτημα τώρα, έχει το προνόμιο να προσελκύει σημαντικές προσωπικότητες από διάφορους τομείς, ξένοι άνθρωποι είναι κιόλας, δεν έχουν τις δικές μας εσωτερικές παραστάσεις). 11.5.2020 Νόαμ Τσόμσκι: O Τραμπ ευθύνεται για το θάνατο χιλιάδων Αμερικανών ενώ προσποιείται τον σωτήρα στην πανδημία Στη συνέντευξή του, ο Τσόμσκι περιγράφει τον Τραμπ ως τον εικονικό ηγέτη μιας νέας «αντιδραστικής διεθνούς» που συγκροτείται από τη Βραζιλία, την Ινδία, το Ηνωμένο Βασίλειο (που, ναι, κατάφερε να μπει σε μια τέτοια λίστα ντροπής), την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Ουγγαρία: «Στο δυτικό ημισφαίριο έχουμε τον ψιλικατζή κλώνο του Τραμπ, τον Μπολσονάρο, ενώ στη Μέση Ανατολή η αντίληψη αυτή θα στηριχτεί από τις οικογενειακές δικτατορίες, που αποτελούν τα πιο αντιδραστικά καθεστώτα στον κόσμο. Η Αίγυπτος του Σίσι είναι η χειρότερη δικτατορία που έχει γνωρίσει η χώρα. Το Ισραήλ έχει μετακινηθεί τόσο πολύ στα βάθη του δεξιού φάσματος που χρειάζεσαι τηλεσκόπιο για να το δεις. Είναι ίσως η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου η νεολαία εμφανίζεται πιο αντιδραστική από τον ενήλικο πληθυσμό. Ο Μόντι καταστρέφει συστηματικά την κοσμική δημοκρατία της Ινδίας, ενώ στην Ευρώπη δεσπόζει ο Όρμπαν στην Ουγγαρία με το πρωτο-φασιστικό καθεστώς που έχει εγκαθιδρύσει. Δεν είναι ο μόνος όμως, υπάρχουν κι άλλες τέτοιες φιγούρες, όπως ο Σαλβίνι στην Ιταλία, ο οποίος φαίνεται να τη βρίσκει παρακολουθώντας πρόσφυγες να πνίγονται στη Μεσόγειο». «Η μόνη ελπίδα για να διαχειριστούμε τις δύο μεγάλες υπαρξιακές κρίσεις [την εξάπλωση των πυρηνικών εξοπλισμών και την κλιματική αλλαγή] που μας απειλούν με αφανισμό», λέει ο Τσόμσκι, «είναι μέσω μιας ζωτικής και δραστήριας δημοκρατίας με ενεργούς, ενημερωμένους πολίτες που θα συμμετέχουν στην αντιμετώπιση αυτών των κρίσεων». «Έλα μωρέ τώρα με τον παππού, τον αναρχοαριστερούλη, δεν βαρέθηκε τα ίδια και τα ίδια;» θα σχολιάσουν κάποιοι ασεβείς και ολίγοι. Κι ας πρόκειται για τον πιο σημαντικό γλωσσολόγο στην ιστορία. Κι ας είναι πάντα νηφάλια και βαθιά ανθρωπιστική η ακτιβιστική του προσέγγισή. Κι ας αποτελεί υπόδειγμα συνέπειας και αξιοπρέπειας όπως μόνο κάποιοι Αμερικανοί παλαιάς κοπής –που έχουν γαλουχηθεί με ιδεώδη τα οποία έχουν δει πολλές φορές να συντρίβονται, αλλά οι ίδιοι δεν το βάζουν ποτέ κάτω– μπορούν να φαίνονται. Πηγή: www.lifo.gr
