Μια νύχτα στο Υπνωτήριο των αστέγων...

Ενα νυχτερινό καταφύγιο για τους αστέγους, που τους εξασφαλίζει ένα κρεβάτι και τους δίνει τη δυνατότητα να ζεσταθούν, να κάνουν ένα μπάνιο, να πλύνουν τα ρούχα τους και να νιώσουν έστω και για λίγο ασφαλείς, ετοίμασαν οι Γιατροί του Κόσμου, σε συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων, ο οποίος τους παραχώρησε το οίκημα, και άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Κλίμακα, Praksis, Equal Society), με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.Ο Δημήτρης πλησιάζει στην είσοδο του Υπνωτηρίου.

Πρόκειται για το πρώτο οργανωμένο μεικτό Υπνωτήριο Αστέγων στην Ελλάδα, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί στην Ακαδημία Πλάτωνος πριν δυο εβδομάδες και εξυπηρετεί έως 50 άτομα ημερησίως.
Το «Εθνος της Κυριακής» φιλοξενήθηκε στους χώρους του και μίλησε με τους αστέγους, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι Ελληνες. Αν και το φαινόμενο των νεοαστέγων έχει προβληθεί πολύ από τα ΜΜΕ, συγκλονίζεσαι όταν το βλέπεις με τα μάτια σου...Συζητώντας με την 53χρονη Μαρία, τον 63χρονο Γιώργο, τον Κωνσταντίνο, τον Δημήτρη, τον Τομά συνειδητοποιείς πως ένα απλήρωτο δάνειο, μια απόλυση, ένα παραπάνω χαράτσι μπορούν να σε σπρώξουν στην εξαθλίωση.

Η αίθουσα υποδοχής.Οταν αρχίζουν να αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, για το πώς άλλαξε η ζωή τους από τη μία μέρα στην άλλη και βρέθηκαν να κοιμούνται και να ξυπνούν στα πεζοδρόμια της πόλης συνειδητοποιείς ότι τα βιώματά τους αγγίζουν κι εσένα. Τα προβλήματά τους είναι κοντά σου, «χτυπάνε» και τη δική σου πόρτα. Είναι εκείνη η στιγμή που αντιλαμβάνεσαι ότι οι άνθρωποι θεωρούν πολύ σημαντικά τα προβλήματά τους όταν δεν έχουν άλλα σοβαρότερα να αντιμετωπίσουν.

Μάστιγα η ανεργία
Η γεωμετρική αύξηση του αριθμού των ανέργων πάει χέρι χέρι με αυτή των αστέγων, ξεπερνούν τους 40.000, χωρίς να υπάρχει επίσημη καταγραφή τους. Ανθρωποι που είχαν ένα αξιοπρεπές εισόδημα μένουν στον δρόμο και το χειρότερο είναι ότι εγκλωβίζονται σ' αυτόν.

«Το θέμα των αστέγων μας αφορά όλους» λέει η Αρτεμις Λιανού, εθελόντρια των Γιατρών του Κόσμου και υπεύθυνη του Υπνωτηρίου Αστέγων.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της 53χρονης Μαρίας Ισαακίδου, άστεγης «έξι μήνες και δυο μέρες», όπως μας εξομολογείται η ίδια. «Ο μοναδικός λόγος που μιλάω είναι γιατί θέλω να φανεί αυτή η προσπάθεια που γίνεται στο Υπνωτήριο και να ευχαριστήσω τα μέλη των Γιατρών του Κόσμου που μας έχουν αγκαλιάσει και μας φροντίζουν.
Θυμάμαι πώς ένιωσα την πρώτη μέρα που ήρθα στον χώρο... Ξύπναγα κάθε τρία λεπτά γιατί μετά από έξι μήνες κοιμόμουν σ' ένα κανονικό κρεβάτι και είχα μια κουβέρτα! Ολο το προηγούμενο διάστημα, κρεβάτι και σπίτι μου ήταν η καρέκλα ενός περιπτέρου στην Κυψέλη. Να 'ναι καλά ο άνθρωπος! Εκεί έχω ακόμη τα πράγματά μου, στην αποθήκη του.

Το Υπνωτήριο δίνει τη δυνατότητα στους άστεγους να κάνουν ένα μπάνιο (πάνω) και να πλύνουν τα ρούχα τους. Κάτω μια αίθουσα από τη φιλόξενη «φωλιά αγάπης».

Εργαζόμουν για πολλά χρόνια σε μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία όταν ''έσκασε'' η οικονομική κρίση έκλεισε. Εκεί που τα είχα όλα, ένα σπιτάκι κι ένα καλό εισόδημα, ήρθε η απόγνωση. Δεν μπορούσα πλέον να καλύψω τις υποχρεώσεις μου. Αρχισα να ψάχνω απεγνωσμένα για δουλειά και τα κατάφερα.
Φρόντιζα έναν ηλικιωμένο στην Κυψέλη, αλλά πέθανε πριν λίγους μήνες και αυτό ήταν και το δικό μου τέλος. Οποιος χάσει σήμερα τη δουλειά και το σπίτι του αυτόματα γίνεται άνθρωπος-φάντασμα. Το μόνο που ζητάω είναι μια δουλειά, όπως και οι περισσότεροι που βρισκόμαστε σ' αυτή τη θέση», αναφέρει η 53χρονη. «Δεν είμαι γριά! Θέλω να ζήσω με αξιοπρέπεια». Οπου κι αν έχει απευθυνθεί, βρίσκει κλειστές πόρτες. «Υπάρχουν πολλοί άνεργοι. Και συχνά προτιμούν νεότερες από μένα».

Αν και άνεργη, το να είσαι άστεγη είναι μακράν πιο δύσκολο... «Δεν έχεις χρόνο για τον εαυτό σου. Ψάχνεις συνέχεια τροφή, μπάνιο, ρούχα, ό,τι χρειάζεται για να ζήσεις. Η αλληλεγγύη του κόσμου βοηθά, αλλά δεν μπορείς να ζεις για πάντα μ' αυτή», συμπληρώνει η ίδια.
ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΜΕΝΩΝ
«Ντρέπομαι που έφτασα σε αυτό το σημείο»
Την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή έχει και ο Δημήτρης, πρώην εργαζόμενος για πολλά χρόνια σε εταιρεία ερευνών. Αν και δυο μήνες άστεγος, προσπαθεί να μην το βάλει κάτω. «Θα σας πω την ιστορία μου, αλλά σας παρακαλώ μην τραβήξετε φωτογραφίες. Ντρέπομαι που έφτασα σ' αυτό το σημείο...

«Κάποτε ξυπνούσα και κοιμόμουν με την αγωνία τού αν θα καταφέρω να έχω τα βασικά. Πλέον ξέρω ότι υπάρχουν κάποιοι που θα με βοηθήσουν όταν θα το χρειαστώ», λέει ο 62χρονος Γιώργος (αριστερά).

Κέντρο: «Ο μοναδικός λόγος που μιλάω είναι γιατί θέλω να φανεί αυτή η προσπάθεια που γίνεται στο Υπνωτήριο» λέει η Μαρία Ισαακίδου.

Δεξιά: Φιλοξενούμενος στο Υπνωτήριο και ο Τομά από τη Ρουμανία.

Οταν έχασα τη δουλειά μου, έχασα κι αυτά που είχα αποκτήσει με τόσο κόπο όλα αυτά τα χρόνια. Σπίτι, χρήματα, φίλους, συγγενείς. Στην αρχή με φιλοξένησαν κάποιοι φίλοι στα σπίτια τους και μετά βρήκα καταφύγιο στο αεροδρόμιο. Εκεί, τουλάχιστον, ήξερα ότι θα είμαι ασφαλής. Αυτό είναι προσωρινό, ψάχνω κάθε μέρα για δουλειά».
Η ζωή του Δημήτρη, όπως και του 62χρονου Γιώργου, του Τομά από τη Ρουμανία που ζει στη χώρα μας από το '96 και πολλών άλλων αστέγων που γνωρίσαμε, δεν διέφερε σε τίποτα από το μέσο μοντέλο ζωής που είχε ο καθένας προ κρίσης.
Το «πειραχτήρι»
Ο 62χρονος Γιώργος εργαζόταν μέχρι και πριν δυο χρόνια σε τουριστικό γραφείο. Μάλιστα, όπως μας εκμυστηρεύτηκε, είχε και και δικό του γραφείο, αλλά με την κρίση αναγκάστηκε να το κλείσει.
Αν και άστεγος δυο χρόνια, δεν το βάζει κάτω, ούτε χάνει το χιούμορ του. Στο Υπνωτήριο τον αγαπούν όλοι, είναι το «πειραχτήρι»...
«Νοίκι, λογαριασμοί και όλα τα βασικά για να ζήσει κανείς αποτελούσαν για μένα δυσβάσταχτες υποχρεώσεις. Η πρώτη μέρα στον δρόμο ήταν εφιαλτική. Δεν κοιμήθηκα καθόλου. Δεν πίστευα ότι είχε συμβεί σε μένα. Κι όμως, αυτό που θεωρούμε μακρινό, είναι δίπλα μας. Ωστόσο, δέχομαι τη ζωή όπως έρχεται», αναφέρει ο 62χρονος, αλλά ένας από τους κυριότερους παράγοντες που δεν ανησυχεί για το μέλλον του, όπως μας λέει, «είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που στέκονται δίπλα σε όσους περνούν δύσκολα.
Στο Υπνωτήριο γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια. Κάποτε ξυπνούσα και κοιμόμουν με την αγωνία τού αν θα καταφέρω να έχω τα βασικά. Πλέον ξέρω ότι υπάρχουν κάποιοι που θα με βοηθήσουν όταν θα το χρειαστώ», καταλήγει.
Οπως επισημαίνει η Αρτεμις Λιανού, εθελόντρια των Γιατρών του Κόσμου και υπεύθυνη του Υπνωτηρίου Αστέγων, «το θέμα των αστέγων μας αφορά όλους, αφού αφενός πρέπει να διεκδικήσουμε την ουσιαστική εφαρμογή του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στη στέγη, αφετέρου ίσως ''αύριο'' και χωρίς να είναι επιλογή μας μπορεί να είμαστε κι εμείς άστεγοι...».
Κανονισμός - ωράριο

• Το Υπνωτήριο στεγάζεται σε πενταώροφο κτίριο, έχει σταθερό ωράριο και η προσέλευση των αστέγων πραγματοποιείται μεταξύ 07:00 μ.μ.-11:00 μ.μ. και η αναχώρησή τους έως τις 9:00 π.μ., που πρέπει να ελευθερώσουν τους χώρους διαμονής.
• Υπάρχουν κανόνες, δηλαδή δεν επιτρέπονται κατοικίδια, απαγορεύεται η χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών, η κατοχή επικίνδυνων αιχμηρών αντικειμένων ή όπλων, για την εύρυθμη λειτουργία του.
• Πέραν της στέγασης, παρέχονται στους ωφελούμενους ντουζιέρες, χωριστές τουαλέτες ανδρών και γυναικών, όπως συμβαίνει και με τους χώρους του ύπνου, κλινοσκεπάσματα, πλυντήρια, ένας κοινός χώρος για να πίνουν το τσάι τους και να καπνίζουν, είδη ατομικής υγιεινής, ρούχα και ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες.
• Υπνωτήριο, Αλικαρνασσού 49, Ακαδημία Πλάτωνος. Τηλ. 210 3213150

ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ
marina@pegasus.gr